Sprawa pozbawienia uposażenia posła Marcina Romanowskiego, byłego wiceministra sprawiedliwości i obecnego posła na Sejm RP, wstrząsnęła opinią publiczną i polityczną. Polityk uzyskał azyl polityczny na Węgrzech, pozostając jednocześnie formalnie posłem. Rozpoczęły się próby znalezienia sposobu na odebranie mu wynagrodzenia poselskiego. Eksperci prawa konstytucyjnego wskazują jednak, że bez zmiany ustawy jest to niemożliwe. Wszelkie próby takich działań mogą zostać uznane za niekonstytucyjne.
Fot. screen shot / youtube
Zarzuty i status posła
Poseł Marcin Romanowski jest oskarżony o 11 przestępstw, w tym udział w zorganizowanej grupie przestępczej oraz sprzeniewierzenie środków publicznych. Uciekł na Węgry, unikając odpowiedzialności przed polskim wymiarem sprawiedliwości. Jego obrońca poinformował, że polityk uzyskał tam azyl polityczny. To skutecznie uniemożliwia jego ekstradycję do Polski. Mimo to formalnie Romanowski pozostaje parlamentarzystą i zachowuje pełnię praw wynikających z mandatu poselskiego.
Reakcja Marszałka Sejmu
Marszałek Sejmu Szymon Hołownia zdecydowanie potępił działania Romanowskiego. Określił jego ucieczkę jako „jawne sprzeniewierzenie się ślubowaniu poselskiemu”. Zapowiedział również podjęcie kroków prawnych mających na celu wstrzymanie wypłat wynagrodzenia poselskiego. Jednak rzeczywistość prawna okazuje się bardziej złożona niż polityczne deklaracje.
Prawo a pozbawienie wynagrodzenia posła
Prof. Jacek Zaleśny, ekspert prawa konstytucyjnego z Uniwersytetu Warszawskiego, podkreśla, że nie istnieje przepis pozwalający na całkowite odebranie wynagrodzenia posła za przebywanie za granicą. Regulamin Sejmu przewiduje możliwość zmniejszenia uposażenia za nieusprawiedliwioną absencję na posiedzeniach parlamentu lub komisji. Jednak nawet w takim przypadku poseł zachowuje prawo do części świadczenia.
Uprawnienia posła za granicą
Poseł przebywający poza granicami kraju nie traci swoich praw wynikających z mandatu parlamentarnego. Może składać interpelacje poselskie, podejmować interwencje w instytucjach publicznych oraz kontaktować się z wyborcami za pomocą narzędzi komunikacji elektronicznej. Jego biuro poselskie może nadal funkcjonować, niezależnie od miejsca jego pobytu.
Luki w polskim prawie dotyczącym wynagrodzenia posłów
Sprawa pozbawienia uposażenia posła Marcina Romanowskiego uwidacznia istotne braki w polskim prawie dotyczącym odpowiedzialności parlamentarzystów. Marszałek Sejmu ma uprawnienia do ograniczenia wynagrodzenia poselskiego. Nie może go jednak całkowicie pozbawić, nawet w sytuacji jawnego unikania obowiązków. Bez nowelizacji ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora próby takich działań będą nieskuteczne.
Planowane zmiany legislacyjne
Politycy zapowiadają prace nad nowelizacją przepisów. Zmiany mają umożliwić skuteczniejsze reagowanie w podobnych przypadkach w przyszłości. Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar zaznaczył, że konieczne będzie również zaangażowanie instytucji międzynarodowych, takich jak Komisja Europejska oraz Rada Europy.
Przyszłość sprawy pozbawienia uposażenia posła Romanowskiego
Choć sprawa Marcina Romanowskiego wywołuje powszechne oburzenie, na razie wydaje się, że polityk będzie mógł dalej korzystać ze swojego poselskiego wynagrodzenia. Obecne prawo pozwala Marszałkowi Sejmu jedynie na ograniczenie wynagrodzenia za nieobecności na posiedzeniach parlamentarnych. Całkowite odebranie uposażenia wymagałoby jednak zmian legislacyjnych. W przeciwnym razie próby takich działań mogą zostać uznane za niekonstytucyjne.
Dariusz Frach, thefad.pl / Źródło: Sejm RP | Konstytucja RP | Rzeczpospolita
