Porównanie polskiego ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry wydajności pracy Trybunału Konstytucyjnego w Polsce i Niemczech jest chybione.
Niemiecki Trybunał Konstytucyjny nie chce komentować porównania polskiego ministra. W rozmowie z "Deutsche Welle" rzecznik Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w Karlsruhe, Bernd Odoerfer oznajmił jedynie: - Pracy obydwu sądów nie można wprost porównywać z powodu różnic w trybie i warunkach ich orzekania.
We wtorek 29 grudnia w TVN24, minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro próbował udowodnić, że niemiecki Trybunał Konstytucyjny pracuje efektywniej niż jego polski odpowiednik. Twierdził, że niemiecki "załatwił" kilkanaście razy więcej spraw niż polski, mimo, że jest w nim tylko o jednego sędziego więcej. W ten sposób Ziobro przekonywał, że system pracy Trybunału Konstytucyjnego wymaga zmian.
- Oto porównanie pracy, efektu załatwionych spraw w trybunale w niemieckim Karlsruhe, gdzie jest 16 sędziów: to jest 6811 spraw. A oto jest polski Trybunał Konstytucyjny: 530 spraw, 15 sędziów - podkreślał Ziobro, pokazując w studiu wykresy ilustrujące te dane.
W ocenie rzecznika niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego takie porównanie nie oddaje rzeczywistego wymiaru pracy trybunału, a same statystyki prowadzą do błędnych wniosków. Zwykłe porównanie liczb spraw i orzeczeń Trybunałów Konstytucyjnych w Polsce i Niemczech, jakiego dokonał w polskich mediach minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, prowadzi do błędnych wniosków, uważają niemieccy eksperci. Zgodnie z sugestią ministra można sądzić, że niemiecki TK pracuje, co najmniej dziesięciokrotnie wydajniej, niż polski.
Porównywanie ze sobą wyników pracy i orzecznictwa niemieckiego i polskiego Trybunału Konstytucyjnego przy pomocy bezwzględnych liczb nie jest - uważają prawnicy w Niemczech.
Wysoka liczba skarg konstytucyjnych w Niemczech wynika głównie z faktu, że w Niemczech można je kierować - inaczej niż w Polsce - również przeciwko indywidualnym rozstrzygnięciom sądowym.
Wysokie "moce przerobowe" niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego
Podczas gdy w Polsce wpływa do Trybunału Konstytucyjnego rocznie od 400 do 500 skarg konstytucyjnych, w Niemczech w ub. roku wpłynęło ponad 10 tys. wniosków.
- Około 4 tys. wniosków zostało jedynie wpisanych do ogólnego rejestru ze względu na niedopuszczalność (np. ze względów formalnych).
- Ponad 6600 skarg konstytucyjnych zostało wstępnie rozpatrywanych, z czego 98 proc. dość szybko odrzucono (5029 bez uzasadnienia).
- 1116 otrzymało kilkuzdaniowe uzasadnienie ze wskazaniem na podstawę prawną, a tylko w 217 przypadkach niemiecki trybunał obszerniej uzasadnił decyzję.
Wysokie "moce przerobowe" niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego tłumaczy fakt, iż w Niemczech każdy z 16 sędziów TK posiada 4 asystentów, tzw. pracowników naukowych. Asystentami są prawnicy, nierzadko sędziowie w innych sądach lub prokuratorzy, którzy na okres określony (z reguły 3 lata) pełnią staż w TK. To oni przygotowują wstępne opinie na temat wpływających skarg konstytucyjnych.
Asystenci dokonują oceny, przygotowują opinie i raporty, które przekazywane są sędziom TK, którzy podejmują ostateczną decyzję, czy sprawa zostaje przyjęta, czy odrzucona.
Szereg uproszczeń niemiecki system
Zdecydowana większość spraw rozpatrywana jest w sześciu trzyosobowych izbach TK, które muszą jednogłośnie orzec w sprawie.
Jeżeli sędziowie nie są zgodni lub mają wątpliwości, wówczas przekazują sprawę wyżej, gdzie decyzje zapadają w jednym z dwóch ośmioosobowych senatów Trybunału Konstytucyjnego, co stosunkowo zdarza się jednak niezwykle rzadko. W 2014 roku obydwa senaty orzekły łącznie tylko w 39 sprawach.
