Sędziowie w Polsce działający na rzecz obrony niezależności polskiego sądownictwa przed naciskami ze strony rządu są szykanowani w internecie i miejscu pracy - podkreśla Amnesty International w najnowszym raporcie "Wolne sądy, wolni ludzie". 4 lipca organizacja raport został przekazany Ministerstwu Sprawiedliwości.
W raporcie Amnesty International udokumentowano, jak od końca 2015 roku Polskie władze przyjmowały i wdrażały rozwiązania prawne i polityczne ograniczające niezależność sądownictwa. Wymienia się tutaj to m.in. upolitycznienie powoływania sędziów, powierzenie ministrowi sprawiedliwości wyłączności w powoływaniu i odwoływaniu prezesów i wiceprezesów sądów, oraz zmuszanie sędziów Sądu Najwyższego do przejścia w stan spoczynku. Ponadto - jak zaznaczono w raporcie, rząd uczynił z postępowań dyscyplinarnych oręż, który wykorzystuje wobec sędziów występujących przeciw „reformom”, sprowadzając na nich zagrożenie usunięcia z urzędu.
Badania oparto m.in. na rozmowach z sędziami, prokuratorami, adwokatami, działaczami praw człowieka, a także Rzecznikami Dyscyplinarnymi. Analizie poddano także dokumenty związane z tymi postępowaniami.
- Władze RP zorganizowały polowanie na czarownice, działając zakulisowo w celu zastraszania i szkalowania sędziów i prokuratorów, którzy odważnie protestowali przeciwko politycznemu zawłaszczaniu wymiaru sprawiedliwości. Należy natychmiast zaprzestać stosowania tego rodzaju szykan - uważa Barbora Černušáková, badaczka Amnesty International i autorka raportu.
Szykanowanie sędziów. Internetowe trole w natarciu
Erozja niezależności sądownictwa ma konsekwencje w życiu codziennym dla sędziów, którzy zajęli w tej kwestii jasne stanowisko.
Jako jeden z przykładów został wskazany Waldemar Żurek, sędzia Sądu Okręgowego w Krakowie, a do marca 2018 roku rzecznik KRS. który przez kilka lat był zastraszany i szykanowany z powodu krytykowania wprowadzanej przez władze RP „reformy”.
„Sprawując funkcję rzecznika KRS, sędzia Żurek wypowiadał się krytycznie w mediach już od 2016 r., gdy rząd podjął pierwsze próby ograniczania niezależności sądów, atakując Trybunał Konstytucyjny” - czytamy w raporcie.
W wyniku działań podejmowanych przez organa państwowe wszczęto przeciw niemu bezzasadne postępowania dyscyplinarne, jak też podjęto wobec członków jego rodziny innego rodzaju kroki prawne. Sędzia otrzymywał maile pełne nienawistnych treści, obraźliwe esemesy z pogróżkami, stał się obiektem prowadzonej przez telewizję państwową kampanii oszczerstw.
Odnotowano również zakrojone na szeroką skalę szykanowanie sędziów w internecie. Wykorzystywano w tym celu anonimowe konta na Twitterze, z których przypuszczano napaści personalne na kluczowych przedstawicieli tego zawodu.
Szykany za obronę protestujących
Amnesty International rozmawiała również z sędziami, których szykanowano za orzeczenia chroniące prawa osób uczestniczących w pokojowych protestach.
Gdy uczestniczka demonstracji odnosząc się do ograniczania praw kobiet i zagrożeń dla sądownictwa, powiedziała „Jestem wk…na, na sytuację w moim kraju”, została ukarana grzywną za używanie w przestrzeni publicznej „słów wulgarnych”.
Sędzia Sądu Okręgowego w Poznaniu Sławomir Jęksa orzekł, że nie popełniła ona wykroczenia, gdyż wypowiadała się podczas demonstracji, na której granice wolności słowa są „w sposób naturalny poszerzone”. Odniósł się też do wypowiedzianych podczas protestu słów dotyczących zagrożeń dla niezależności sądownictwa Spotkało się to z natychmiastową reakcją rzecznika dyscyplinarnego, który wszczął postępowanie wobec sędziego Jęksy, twierdząc, że w uzasadnieniu wyroku sędzia „wygłosił manifest polityczny”.
Co więcej, postępowania wszczęto także wobec kilku sędziów, którzy wystąpili do najwyższego sądu Unii Europejskiej, czyli Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE), z pytaniami prejudycjalnymi. Sędzia Ewa Maciejewska została przesłuchana przez rzecznika dyscyplinarnego, gdy poprosiła TSUE o sprawdzenie zgodności z prawem unijnym nowych postępowań dyscyplinarnych, które stanowią istotną część „reformy”.
Solidarność sędziów
W obliczu szykan ze strony polskich władz, sędziowie wykazali się ujmującą solidarnością ze swoimi kolegami po fachu. Po ukaraniu sędzi Aliny Czubieniak upomnieniem za to, że w jednej z prowadzonych przez siebie spraw uchyliła decyzję o areszcie, sędziowie z ponad dwudziestu sądów z całej Polski protestowali z transparentami z hasłem „Nie damy się zastraszyć”.
Jednak w kilku przypadkach okazywanie solidarności również stało się pretekstem do kolejnych szykan. W kwietniu prezes sądu w Olsztynie, który został powołany już po przeprowadzeniu „reformy”, wezwał policję do grupy sędziów i adwokatów organizujących w mieście pikietę solidarnościową.
Sędziowie powinni móc stać na straży prawa bez podlegania naciskom politycznym. Rząd polski musi natychmiast umorzyć wszystkie toczące się postępowania dyscyplinarne wobec sędziów i prokuratorów, które prowadzone są w związku z wydawaniem orzeczeń i uczestnictwem w pokojowych protestach. Władze powinny również zaprzestać stosowania środków dyscyplinarnych w celu sprawowania kontroli nad sądownictwem – powiedziała Barbora Černušáková.
Sędziowie w Polsce działający na rzecz obrony niezależności polskiego sądownictwa przed naciskami ze strony rządu są szykanowani w internecie i miejscu pracy - podkreśla Amnesty International„Rządy prawa i ochrona praw człowieka to fundamentalne zasady UE. Pozostali członkowie UE powinni dalej naciskać na Polskę, by zaprzestała w sposób jawny łamać te zasady, jak też doprowadzić do sytuacji, w której władze RP będą pociągane do odpowiedzialności za kolejne przypadki tego rodzaju naruszeń” – podkreśliła.
Bez politycznych nacisków
„Sędziowie muszą pracować wolni od jakichkolwiek politycznych nacisków” – zaznaczają autorzy raportu. Wzywają także polski rząd, aby przywrócił niezależność sądów i jej przestrzegał. Nicolas Meier ekspert do spraw Polski w niemieckiej sekcji Amnesty International, domaga się także w imieniu AI, by natychmiast umorzone zostały postępowania dyscyplinarne wdrożone przeciwko sędziom i prokuratorom ze względu na ich orzeczenia lub ze względu na to, że skorzystali z prawa do swobodnego głoszenia poglądów.
„Swoim postępowaniem Polski rząd narusza w oczywisty sposób zasady Unii Europejskiej w zakresie praw człowieka i praworządności. Inne państwa Unii Europejskiej, w tym Niemcy, powinni wezwać polski rząd do przestrzegania tych podstawowych wartości" – apeluje Amnesty International w swoim raporcie.
Startujemy z kampanią #WolneSądyWolniLudzie. Dzisiaj przekażemy Ministrowi Sprawiedliwości nasz raport dotyczący zastraszania i oczerniania polskich sędziów. Obejrzyj zapowiedź @BCernusa. Zapoznaj się z informacja prasową: https://t.co/bBwrCpSg1S #freecourts #wolnesądy pic.twitter.com/hsX4HsCXO0
— Amnesty Polska (@amnestyPL) July 4, 2019
Amnesty International
Międzynarodowa organizacja pozarządowa, której celem jest zapobieganie naruszeniom praw człowieka poprzez wszelkie pokojowe akcje obywatelskie – od organizowania pisania listów do rządów krajów łamiących te prawa, poprzez publikowanie informacji o takich naruszeniach, po realną pomoc finansową i prawną poszkodowanym osobom.
Organizacja jest laureatem Pokojowej Nagrody Nobla z 1977 roku za Wkład w umacnianie podstaw wolności, sprawiedliwości, a tym samym pokoju na całym świecie
Dariusz Frach / thefad.pl / Źródło: Amnesty International
