Niezła gratka dla wszystkich kochających gwiazdy! I nie chodzi o celebrytów, lecz o wszechświat. Międzynarodowa Unia Astronomiczna z okazji 100-lecia istnienia rozpisała globalny konkurs na imiona dla ciał niebieskich.
W ogólnoświatowym konkursie o nazwie IAU100 NameExoWorlds mogą wziąć udział kandydaci z każdego kraju, który się zgłosi. Dotychczas zrobiło to prawie sto państw, w tym Polska i Niemcy.
#IAU100 The IAU invites every country in the world to name an #exoplanet and its host star by launching #NameExoWorlds https://t.co/cm9K064m3P
— Astro Union (@IAU_org) June 6, 2019
Credit: @IAU_org /L. Calçada pic.twitter.com/iNQ3lrqPPM
Gwiazdy pod lupą
Do każdego kraju przypisane są jedna gwiazda i jedna egzoplaneta, które trzeba nazwać. Egzoplaneta, czyli pozasłoneczna, to taka, która znajduje się w układzie planetarnym, ale krąży wokół gwiazdy innej niż Słońce. Oba ciała niebieskie przypisane do konkretnego kraju są z jego terenu widoczne i można je obserwować dzięki prostym urządzeniom, którymi dysponują amatorzy oraz na przykład szkoły.
Globalna kampania Międzynarodowej Agencji Astronomicznej, czyli IAU100, ma na celu po pierwsze uświetnić setny jubileusz tej organizacji, po drugie zaś "zwiększyć świadomość tego, jakie miejsce zajmujemy we wszechświecie" oraz "pokazać, jak Ziemia mogłaby potencjalnie być postrzegana przez cywilizację z innej planety".
Międzynarodowa Unia Astronomiczna to gremium zrzeszające około 11 tysięcy zawodowych astronomów z pokaźnym dorobkiem naukowym. Organizacja ta jest odpowiedzialna za koordynację badań astronomicznych na całym świecie, w tym za nadawanie nazw ciałom niebieskim. W roku 2015 po raz pierwszy ogłoszono konkurs NameExoWorlds na szukanie imion dla 31 egzoplanet w 19 systemach planetarnych. W tym roku konkurs ruszył po raz drugi, ale ma o wiele szerszy zasięg. Każdy kraj bowiem ma przypisane mu dwa obiekty w przestrzeni kosmicznej.
"Ta fascynująca akcja ma zainspirować ludzi na całej Ziemi do refleksji nad wspólnym miejscem we wszechświecie, jednocześnie pobudzając kreatywność i poczucie globalnego obywatelstwa. NameExoWorlds przypomina nam o tym, że wszyscy mieszkamy pod tym samym niebem" - napisała Debra Elmegreen, prezydent-elekt IAU.
Szansa na sukces
W każdym biorącym udział w akcji kraju kampanię koordynuje specjalnie powołany komitet narodowy - Komisja Konkursowa. Gremium to nadzoruje przestrzeganie regulaminu konkursu, informowanie o kampanii na poziomie narodowym oraz za ustalenie sposobu głosowania na poszczególne propozycje.
Etap pierwszy, czyli nadsyłanie pomysłów, już trwa i zakończy się 31 lipca. W etapie drugim Komisja Konkursowa do 6 września przeanalizuje zgłoszenia. Etap trzeci to otwarte głosowanie internetowe na wybrane przez Komisję imiona, które potrwa do 30 października. W etapie czwartym polskie propozycje zostaną przekazane Międzynarodowej Unii Astronomicznej do 15 listopada 2019 r. Komitet Sterujący IAU100 NameExoWorlds zweryfikuje wyniki i w grudniu przedstawi zwycięzców w poszczególnych krajach. Wybrane imiona ciał niebieskich będą stosowane jednocześnie z ich nazwami naukowymi, zawsze z odniesieniem do autora, który wymyślił nowe imię.
Wszelkie pytania dotyczące konkursu należy kierować do komitetu narodowego. W Polsce informacje i namiary można znaleźć na stronach: Name ExoWorlds oraz IAU100 Name ExoWorlds . Strona główna kampanii to nameexoworlds.iau.org/.
Ciekawostką jest to, że w polskiej komisji zasiada między innymi Michał Kusiak, astronom-amator, który odkrył ponad 180 komet i planetoid. Co więcej, jedna z planetoid (odkryta przez inne osoby) została nazwana na jego cześć. To (376574) Michalkusiak. Michał Kusiak niewątpliwie jest wielkim fanem muzyki, ponieważ dwóm znalezionym przez siebie ciałom niebieskim nadał nazwy Rogerwaters oraz Hanszimmer. Może to jakaś inspiracja dla chętnych do udziału w obecnym konkursie?
Pegaz i Żyrafa
Przypisany Polsce system planetarny to gwiazda typu pomarańczowy karzeł o numerze BD+14 4559 w gwiazdozbiorze Pegaza (widzianym z Polski najlepiej od września do grudnia). Egzoplaneta ma numer BD+14 4559 b.
Niemcy mają za zadanie nazwać gwiazdę typu pomarańczowy olbrzym HD 32518 z gwiazdozbioru Żyrafy (widzialny i w Niemczech, i w Polsce cały rok), a jej egzoplaneta to HD 32518 b.
Powodzenia!
REDAKCJA POLECA
