Porę snu uważa się za czas, w trakcie którego rezygnujemy z kontroli. Gdy śnimy, dajemy w pełni porwać podświadomości, która często zabiera nas w nieoczekiwane miejsca. Okazuje się jednak, że czasami zdarzają się sny, których treść można kontrolować. Jak to możliwe?
Wirtualna rzeczywistość dla każdego?
Senne wizje wydają nam się w trakcie ich trwania zazwyczaj całkowicie realne, a dopiero po przebudzeniu zdajemy sobie sprawę, że tylko śniliśmy. Czasami jednak zdarza się jednak również, że jeszcze przed pobudką zdążymy się zorientować, że śnimy. Okazuje się, że możemy pójść o krok dalej i śniąc nie tylko zachować poczucie tożsamości, ale i wpływać na treść swoich snów. Fenomen ten nazywamy Lucid Dreaming, czyli świadomym snem. Możliwość kształtowania marzeń sennych jest dla wielu osób marzeniem - w końcu przynajmniej teoretycznie jest to okazja, by w krainie snu przeżyć wszystko, co sobie wymarzymy. Innymi słowy, jest to potencjalnie darmowa wersja wirtualnej rzeczywistości, którą możemy jeszcze samodzielnie kształtować.
Badania nad świadomym snem
Termin "świadomy sen" został ukuty w 1913 roku przez holenderskiego badacza Frederika van Eedena, który wedle własnych stwierdzeń świadomego snu miał okazję doświadczyć w swoim życiu kilkaset razy. Pałeczkę przejął po nim sześć dekad później amerykański psycholog Stephen LaBerge, który stworzył cały zestaw ćwiczeń, które miały pomóc we wprowadzeniu się w stan świadomego snu.
Okazuje się jednak, że pomimo iż wśród badaczy są zwolennicy świadomego snu, to wciąż brakuje dowodu, który jednoznacznie potwierdzałby istnienie tego fenomenu. Za jedyny dowód muszą bowiem służyć tutaj relacje osób twierdzących, iż miały okazję go doświadczyć, a w ich rzeczowość łatwo jest zwątpić. Niektórzy badacze sądzą na przykład, że duża część wrażeń opisywanych jako świadomy sen to po prostu halucynacje, których doświadcza się tuż przed zaśnięciem oraz po przebudzeniu się.
Co więcej, uważa się także, iż stosowanie sposobów mających na celu wprowadzenie się w stan świadomego snu jest niebezpieczne dla zdrowia psychicznego, jeżeli robi się to bez opieki specjalisty - co prawda powstało już mnóstwo książek i artykułów, które twierdzą coś dokładnie przeciwnego, ale mają one więcej wspólnego z New Age niż nauką. Uważa się raczej, że skłonność do świadomego śnienia jest bardziej związana z cechami osobowości niż wytrenowanymi umiejętnościami - według badań, najczęściej zdarzają się osobom wykazującym się otwartością na nowe doświadczenia lub często doświadczającym koszmarów.
Świadomy sen przeciw koszmarom
Pomimo tych mało zachęcających wniosków, wielu badaczy wciąż stara się zgłębić kwestię świadomego snu i jego zastosowań. Obecnie na przykład próbuje się dociec, czy świadomy sen może pomóc osobom regularnie doświadczającym koszmarów. Psychologowie przeprowadzają z pacjentami ćwiczenia z autosugestii, w trakcie których osoba doświadczająca w trakcie snu koszmarnych wizji przed zaśnięciem zadaje sobie pytania, czy jest jeszcze na jawie czy też już zdążył zasnąć. Dzięki temu ma zwiększyć się szansa na zapadniecie w świadomy sen, który da szansę pacjentowi na kontrolowanie sennych marzeń, a przez to odgonienie manifestacji tkwiących w podświadomości strachów, które pojawiają się podczas snu.
W przygotowaniu artykułu pomogła strona posciel.biz.
