25 stycznia, rokrocznie na świecie, obchodzone są urodziny osiemnastowiecznego, szkockiego poety - Roberta Burnsa. Na całym świecie od Szkocji przez Chiny po Australię, miłośnicy jego poezji, jedzą haggis, piją whisky i wsłuchują się w dźwięk szkockich dud.
Robert Burns urodził się w roku 1759. Został okrzykniety najwybitniejszym narodowym poetą szkockim, prekursorem romantyzmu, którego pamięć Szkoci zwykli czcić narodowym świętem i ceremoniałem wypicia whisky przed pomnikiem poety.
Zmarł w wieku lat 37, w wyniku dolegliwości sercowych, które były skutkiem ciężkiej pracy na roli. W krótkim czasie po jego śmierci, do wdowy po nim i jego dzieci zaczęły z całej Szkocji spływać pieniądze na utrzymanie – jako dowód docenienia poety przez społeczeństwo.
Pamięć Burnsa jest celebrowana na całym świecie poprzez kluby jego miłośników. Data jego urodzin to nieoficjalne narodowe święto Szkotów i osób o szkockich korzeniach, obchodzone poprzez tzw. Burns suppers – wieczorki burnsowskie.
Nie dla wszystkich jednak oczywiste jest, czym sobie zasłużył Robert Burns aby tak uroczyście od setek lat celebrować rocznicę jego urodzin.
Oto dziewięć powodów, dla których powinieneś zainteresować się jego postacią i wychylić szkalneczke whisky ku jego pamięci:
1. Tę piosenkę w krajach anglosaskich śpiewa się w każdego Sylwestra. Piosenka Auld Lang Syne, pochodzi z 1788 roku a tekst do tej staroszkockiej melodii napisał właśnie Robert Burns. Auld Lang Syne oznacza w staroszkockim dialekcie "przez wzgląd na dawne czasy". Utwór wykorzystywany był w wielu filmach:
Gorączka złota (1925) w reżyserii i z udziałem w roli głównej Charlie Chaplina,
Pan Smith jedzie do Waszyngtonu (1939) i To wspaniałe życie (1946) w reżyserii Franka Capry,
Forrest Gump (1994) w reżyserii Roberta Zemeckisa
Kiedy Harry poznał Sally (1989) w reżyserii Roba Reinera,
Seks w wielkim mieście (2008) w reżyserii Michaela Patricka Kinga.
Sherlock (2010) w 1 odcinku 2 sezonu
Sylwester w Nowym Jorku (2011)
Dexter (2012) kończąc 12 odcinek 7 sezonu
Downton Abbey Christmas Special (2015)
Auld Lang Syne w muzyce
- w nagranym 31 grudnia 1969 i 1 stycznia 1970 i wydanym w 1999 albumie Live at the Fillmore East Jimi Hendrix wykonał instrumentalną wersję Auld Lang Syne
- w Polsce muzykę wykorzystuje znana pieśń harcerska Ogniska już dogasa blask.
- w Indiach i Bangladeszu melodia posłużyła jako bezpośrednia inspiracja do bardzo popularnego utworu „Purano shei diner kotha” skomponowanego przez Rabindranatha Tagore.
- w 1988 po zdobyciu przez piłkarską reprezentację Holandii tytułu mistrza Europy w piłce nożnej holenderski piosenkarz André Hazes wylansował szlagier Wij houden van Oranje (Kochamy Pomarańczowych), w którym wykorzystał refren z Auld Lang Syne
w wydanym w 2010 albumie Merry Christmas II You Mariah Carey przedstawiła Auld Lang Syne w wersji dyskotekowej jako: „Auld Lang Syne – The New Year’s Anthem”.
2. Zarówno Michael Jackson, jak również jego producent David Gest, byli wielkimi fanami poezji Burnsa. Mieli zamiar wykorzystać wiersze poety do swoich projektów muzycznych. Gest twierdził, że "Thriller" Jacksona był zainspirowany przez poemat Burnsa "Tam O`Shanter".
3. Robert Burns & Coca Cola. Burns był pierwszą osobą, która pojawiła się na okolicznościowych butelkach Coca-coli. Miało to miejsce w 2009 roku z okazji jego 250 urodzin.
4. Kolejnym wielkim fanem Burnsa, jest Bob Dylan. Pytany o utwór, który miał największy wpływ na jego życie, bez wahania wskazał "Red, Red Rose", napisany przez Burnsa w 1794 roku. Zdaniem ekspertów, wiersz został zainspirowany piosenką, zasłyszaną przez Burnsa, a śpiewaną przez wiejską dziewczynę.
5. Robert Burns na postumentach. Pewnie wielu z Was, nawet nie świadomie znalazło się przypadkiem, pod jednym z setek pomników Burnsa rozsianych po świecie.
Istnieje bowiem więcej rzeźb poświęconych poecie, niż jakiejkolwiek niereliginej postaci. "Przebili" go jedynie królowa Wiktoria i Krzysztof Kolumb. Pomniki poświęcone poecie można znaleźć w Ameryce, Kanadzie, Nowej Zelandii, Australii i Francji. I Szkocji, oczywiście.
6. Burns i rozpusta. Robert Burns był ojcem co najmniej 12 dzieci, z czterema różnymi kobietami. Jego żona Jeab Armour urodziła ośmioro z nich. Jego najmłodszy syn Maxwell, urodził się w dniu jego pogrzebu.
Pomimo burzliwego życia seksualnego, wiersze Burnsa opiewają prawdę o miłości i trwałości związków. Jeden z jego cytatów brzmi - "A woman can make an average man great, and a great man average"(Kobieta może uczynić przeciętnego mężczyznę wielkim, ale rownież z wielkiego mężczyznę przeciętnym).
7. Burns w Kosmosie. Miniaturowe wydanie tomu poezji Burnsa, dzieki astronaucie Nicku Patricku znalazło się w Kosmosie. Astronauta zabrał książkę ze sobą w długą misję kosmiczną w 2010 roku.
8. Projektant Tommy Hilfiger jest spokrewniony z Robertem Burnsem. Niestety rodzina projektanta nie jest zbyt dumna ze swojego przodka, uznając że był on kobieciarzem i pijakiem.
9. Mówi się, że Burns jeszt Szkocką odpowiedzią na Williama Szekspira. Robert Burns wywarł ogromy wpływ na literaturę. Dzięki swojej twórczości, obronił język szkocki i utorował drogę współczesnym szkockim autorom takim jak - James Kelmaan, James Robertson czy Irvine Welsh.
Dwa wieki później, twórczość Burnsa wciąż żyje i inspiruje. Warto więc, dzisiejszego wieczoru, dla uczczenia jego pamięci wznieść toast szklaneczką whisky.
Anna Frach, TheFad.pl
