Tomasz Bielecki
Europosłowie ostro krytykują przygotowania do majowych wyborów prezydenckich w Polsce. A Ursula von der Leyen przeprasza Włochów za Europę, która nie była przygotowana do pomagania od początku zarazy.
Parlament Europejski dyskutował w czwartek (16.04.2020) nad polityczną, sanitarną i gospodarczą odpowiedzią UE na pandemię. Część europosłów była na miejscu w Brukseli, część uczestniczyła zdalnie.
Cztery kluczowe frakcje, czyli centroprawicowa Europejska Partia Ludowa, centrolewica, liberałowie oraz zieloni, uzgodniły już tekst rezolucji podsumowującej tę debatę, która prawie na pewno zostanie przegłosowana w ten piątek (17.03.20).
Wybory prezydenckie w czasie pandemii niezgodne z wartościami europejskimi
Projekt odnosi się m.in. do kontrowersyjnych decyzji władz Polski i Węgier podejmowanych podczas pandemii i właśnie dlatego z poparcia dla tej uchwały wycofał się klub konserwatystów zdominowany przez PiS.
„Parlament Europejski uznaje za całkowicie niezgodne z wartościami europejskimi (…) działania podjęte przez polski rząd, a mianowicie zmianę ordynacji wyborczej wbrew orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego i przepisom przewidzianym w ustawie, by w czasie pandemii przeprowadzić wybory prezydenckie, co może zagrozić życiu obywateli polskich i podważyć koncepcję wolnych, równych, bezpośrednich i tajnych wyborów, o których mowa w Konstytucji RP” – głosi projekt rezolucji.
"European leaders and public authorities should call upon the government in Warsaw to postpone the election using the instruments provided by the constitution. Sticking to the current schedule is not only undemocratic but also immoral."
— euronews (@euronews) April 15, 2020
By @PiotrBuras1https://t.co/84WIc8w9sC
Władze Węgier oraz Polski, że wykorzystują czas zarazy, by forsować ograniczenie
Równie ostro odrzuca też demokrację dekretową premiera Viktora Orbana. Chodzi tu o „przedłużenie stanu wyjątkowego na czas nieokreślony, o upoważnieniu rządu do bezterminowego sprawowania władzy w drodze dekretów, a także o osłabieniu nadzoru parlamentu”.
– Parlament na Węgrzech działa pełną parą. Rząd węgierski otrzymał nadzwyczajne uprawnienia zgodnie z konstytucją – protestował podczas czwartkowej debaty europeseł Andor Deli z Fideszu. Z kolei Sylwa Spurek oskarżała władze Węgier oraz Polski, że wykorzystują czas zarazy, by forsować ograniczenie praw kobiet (chodziło o aborcję) oraz osób LGBT.
Planowana rezolucja Parlamentu Europejskiego wzywa kraje Unii w Radzie UE, by powróciły do dyskusji w ramach postępowań z art. 7 (obejmują Polskę i Węgry), a Komisję Europejską. Aby pilnie oceniła, czy wprowadzane teraz środki nadzwyczajne są zgodne z prawem Unii. A jeśli trzeba, by sięgnęła po sankcje budżetowe.
Uczestnicząca w debacie szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen nie odniosła się do tych kwestii. Władze w Budapeszcie i Warszawie liczą, że Bruksela nie będzie chciała eskalować konfliktów w czasie pandemii. Jednak m.in. komisarz UE ds. sprawiedliwości Didier Reynders kilka razy publicznie zapewniał, że będzie przeciwnie.
Pamięć o ofiarach koronawirusa
– Będziemy pamiętać o Julie, młodej Francuzce, która miała przed sobą całe życie. O Janie, czeskim historyku, który zawsze walczył za wartości, w które wierzył. O Gino, włoskim lekarzu, który – choć już na emeryturze – stawił się, aby ratować innym życie. Będziemy pamiętać niezwykły gest Suzanne, która w Belgii oddała swój respirator młodszym od siebie. Zapamiętamy obraz Francisa, który w Irlandii przez szpitalne okno machał na pożegnanie bratu. Będziemy pamiętać o polskiej matce, która już nie zobaczy, jak dorasta jej niedawno narodzone dziecko. O młodym hiszpańskim trenerze piłkarskim, któremu nie będzie dane spełnić marzeń – tak o ofiarach koronawirusa mówiła dziś von der Leyen.
Szefowa Komisji Europejskiej przyznała, że na zarazę „nikt nie był przygotowany”. – To prawda, że na samym początku, gdy Włochy potrzebowały pomocy, zbyt wielu z nas nie było na czas tam, gdzie należało. Za to cała Europa dziś serdecznie przeprasza. Przeprosiny jednak są cokolwiek warte tylko wówczas, gdy towarzyszy im poprawa – powiedziała von der Leyen.
Do tego poruszającego przemówienia bardzo krytycznie odniósł się liberalny europoseł Guy Verhofstadt, były premier Belgii.
Promowanie śmiałych pomysłów na reformy
– Przewodnicząca von der Leyen słusznie dziękowała pielęgniarkom, lekarzom, że z takim oddaniem pełnią swe obowiązki. Ale my jako politycy też mamy obowiązki! Minęły tygodnie mówienia o nowym „planie Marshalla”. Na co czeka Komisja Europejska? Niech wreszcie podejmie inicjatywę! – apelował Verhofstadt.
Zarzucał von der Leyen, że boi się wychylić przed rządy państw członkowskich w debacie o funduszach na odbudowę gospodarczą (np. wspólne obligacje), choć w ustroju Unii to zadaniem Komisji Europejskiej jest promowanie śmiałych pomysłów na reformy.
Projekt rezolucji wzywa do zwiększenia projektowanego budżetu UE na lata 2021-27, w tym do emisji „obligacji na rzecz ożywienia gospodarczego zabezpieczonych budżetem UE”, które nie prowadziłby do „uwspólnienia istniejącego długu” (w domyśle – uwspólniałby część przyszłych zobowiązań krajów Unii).
Jednak Komisja Europejska – wbrew ideom Verhofstadta – na razie czeka na wytyczne teleszczytu UE z przyszłego tygodnia, by dowiedzieć się, w jakim kierunku zmieniać projekt budżetu.
Zielony Ład wciąż aktualny
Włoch Raffaele Fitto, który przemawiał w imieniu klubu konserwatystów (m.in. PiS), wzywał, by z powodu zapaści gospodarczej w Unii odłożyć na potem plany – zmierzającego do neutralności klimatycznej Unii – Zielonego Ładu. Takie pomysły odrzuca zarówno von der Leyen, jak i szef Rady Europejskiej Charles Michel.
– W przyszłym tygodniu przywódcy UE (na teleszczycie) skupią się na planach odbudowy gospodarczej. Potrzebujemy w pełni funkcjonującego, odnowionego wspólnego rynku skupionego na Zielnym Ładzie, planie cyfryzacji i wzmacniania autonomii strategicznej – powiedział Michel w Parlamencie Europejskim.
REDAKCJA POLECA
