Rząd Zjednoczonego Królestwa powołał się dzisiaj na artykuł 50. Traktatu o Unii Europejskiej, tym samym zgłaszając oficjalnie swój zamiar wyjścia ze Wspólnoty. Od tej chwili Zjednoczone Królestwo i Unia mają dwa lata na wynegocjowanie umowy o wystąpieniu. Oprócz tego konieczne będzie wypracowanie zasad regulujących przyszłe relacje handlowe, co może potrwać o wiele dłużej. Poniżej więcej informacji o procedurze wystąpienia i o roli, jaką odgrywa w niej Parlament Europejski.
O artykule 50.
Powołanie się na artykuł 50. Traktatu o Unii Europejskiej rozpoczyna proces wystąpienia Unii Europejskiej przez państwo członkowskie. Decyzję o wystąpieniu z Unii każde państwo może podjąć „zgodnie ze swoimi wymogami konstytucyjnymi”. Artykuł 50. przewiduje dwuletnie negocjacje, które mogą być przedłużone, jeśli zgodę na to jednogłośnie wyrazi Rada Europejska (szefowie państw i rządów).
Dwie umowy
Unia Europejska i Zjednoczone Królestwo mają dwa lata na wynegocjowanie umowy o wystąpieniu, która określi warunki opuszczenia Wspólnoty, jednocześnie „uwzględniając ramy (...) przyszłych stosunków z Unią”. Te ramy zostaną wyznaczone w osobnej umowie, której wypracowanie może potrwać kolejne lata.
Jeśli negocjacje zakończą się sukcesem, to umowę o wystąpieniu będzie musiało ratyfikować przynajmniej 20 z 27 państw reprezentowanych w Radzie. Istnieje także możliwość, że nie zostanie wynegocjowana żadna umowa o wystąpieniu.
Umowa o ramach przyszłych stosunków będzie wymagała zgody wszystkich państw członkowskich oraz Parlamentu Europejskiego.
Co będzie obejmowała umowa o wystąpieniu
Umowa o wystąpieniu będzie obejmowała takie zagadnienia jak:
prawa obywateli UE w Zjednoczonym Królestwie
prawa obywateli Zjednoczonego Królestwa mieszkających w innych krajach UE
zobowiązania finansowe Zjednoczonego Królestwa, które podjęła jako państwo członkowskie
kwestie granic (szczególnie pomiędzy Zjednoczonym Królestwem i Irlandią)
kwestie zmiany siedzib niektórych agencji unijnych, które znajdują się na terenie Zjednoczonego Królestwa międzynarodowe zobowiązania Wielkiej Brytanii, które podjęła jako państwo członkowskie (np. paryskie porozumienie klimatyczne)
Co mogłoby obejmować porozumienie o ramach przyszłych stosunków
Porozumienie o ramach przyszłych stosunków określałoby warunki współpracy w takich dziedzinach jak obronność, walka z terroryzmem, ochrona środowiska, współpraca naukowa, edukacja i wiele innych.
Jedna z najważniejszych części umowy dotyczyłaby podstawowych zasad przyszłego handlu. Mogłaby wyznaczać m.in. wysokość ceł, standardy produktów i reguły rozwiązania sporów.
Jak będą przebiegały negocjacje
Po tym, jak rząd Zjednoczonego Królestwa powołał się na artykuł 50., Rada Europejska, czyli szefowie państw i rządów, przedstawi wytyczne do negocjacji. Stronę unijną będzie w nich reprezentował Francuz Michel Barnier, były komisarz. Rada w każdej chwili może doprecyzować lub uaktualnić wytyczne. Negocjacje mogą rozpocząć się już za kilka tygodni.
W wystąpieniu przed Parlamentem Europejskim Barnier przedstawił szereg głównych zasad, którymi będzie kierował się w negocjacjach. Przede wszystkim cztery wolności (przepływu towarów, usług, kapitału i ludzi) muszą pozostać nierozdzielne. To znaczy, że Wielka Brytania nie będzie mogła np. czerpać korzyści z bezcłowego handlu z Unią, ale jednocześnie zamknąć swój rynek pracy dla obywateli państw członkowskich. Oprócz tego czas wygaśnięcia każdej umowy przejściowej będzie musiał być jasno określony, a członkostwo w UE powinno pozostać niepodważalnie najbardziej korzystnym statusem. Nowe stosunki mają być oparte na równych szansach i poszanowaniu dla zasad konkurencyjności. Barnier chce też, żeby w umowie została uwzględniona także równowaga praw i zobowiązań wobec państw spoza UE. Pożądana byłaby bliska współpraca w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa.
Co się stanie, jeśli nie dojdzie do porozumienia
Jeśli nie uda się wypracować porozumienia o wystąpieniu i okres negocjacji nie zostanie wydłużony, wtedy po dwóch latach Zjednoczone Królestwo automatycznie opuści Unię. Jeśli dodatkowo nie zostanie wynegocjowane porozumienie handlowe, to wymiana handlowa będzie się odbywać na zasadach określonych przez Światową Organizację Handlu.
Rola Parlamentu
Umowa o wystąpieniu nie może wejść w życie bez zgody Parlamentu Europejskiego. W najbliższych tygodniach Parlament Europejski wypowie się w rezolucji, jakich rozwiązań nie będzie skłonny zaakceptować.
Koordynatorem z ramienia Parlamentu został poseł Guy Verhofstadt (ALDE, Belgia), były premier Belgii. Swoją wiedzą ekspercką w poszczególnych dziedziniach będą mu służyły komisje parlamentarne.
Posłowie będą mogli wpływać na proces negocjacji, przyjmując rezolucje wyrażające stanowisko Parlamentu.
Źródło: europarl.europa.eu
