Andreas Noll
Trzęsienie ziemi w Turcji i Syrii o sile 7,8 st. w skali Richtera jest jedną z najtragiczniejszych klęsk żywiołowych, jakie wydarzyły się w ciągu ostatnich stu lat. Ponad 18 tys. ludzi zginęło w Turcji, prawie 4 tys. w Syrii. W obu krajach jest co najmniej 75,6 tys. rannych - podaje Sky News powołując się na syryjskie i tureckie źródła rządowe oraz przedstawicieli rebeliantów z północno-zachodniej Syrii.
The death toll of the Turkey-Syria earthquake has reached a staggering 19,000. Thousands are still stuck beneath the ruins. Take a look at the tragedy & devastation in Turkey's Hatay province:pic.twitter.com/SjB93rNs3J
— Steve Hanke (@steve_hanke) February 9, 2023
22 maja 1960: Wielkie trzęsienie ziemi w Chile
Wskaźnik na skali magnitud momentu sejsmicznego zatrzymał się dopiero na 9,5 st. Nigdy wcześniej i nigdy później urządzenia pomiarowe nie wychyliły się tak bardzo, jak 22 maja 1960 roku na południowym wybrzeżu Chile.
Podczas trzęsienia ziemi w Valdivii nad Pacyfikiem, które zapisało się w historii jako „wielkie trzęsienie chilijskie”, dwie płyty kontynentalne nałożyły się na siebie o ponad 30 metrów, uwalniając ogromne ilości energii, która w ledwie dziesięć minut obróciła całe miasta w ruiny i zmieniła geografię regionu.
W regionie dotkniętym katastrofą zginęło wówczas od 1600 do 6 tys. ludzi. Patrząc na to z perspektywy czasu, można powiedzieć, że Chile przeszło prawdopodobnie najpoważniejsze trzęsienie ziemi w historii ludzkości stosunkowo łagodnie. Tsunami, które zostało wywołane „wielkim trzęsieniem”, zabiło później 130 osób w Japonii i 61 na Hawajach.
27 marca 1964: Trzęsienie ziemi na Alasce
Podczas gdy „wielkie trzęsienie chilijskie” dotknęło Stany Zjednoczone tylko w nieznacznym stopniu, cztery lata później, 27 marca 1964 roku, w Wielki Piątek, supermocarstwo stało się epicentrum drugiego najsilniejszego trzęsienia ziemi na świecie, jakie kiedykolwiek zarejestrowano. „Wielkie trzęsienie alaskańskie”, nazywane także „trzęsieniem wielkopiątkowym”, o sile 9,2 st. w skali Richtera, 27 marca 1964 roku o godzinie 17.36 czasu lokalnego zniszczyło infrastrukturę południowej i centralnej Alaski.
Mieszkańcy półwyspu mieli jednak szczęście w nieszczęściu. Gdyby nie wydarzyło się to w Wielki Piątek, dzień wolny, gdy szkoły były zamknięte, wiele firm nie pracowało, budynki publiczne stały puste, tragedia pochłonęłaby o wiele więcej ofiar. Niemniej jednak w Anchorage, najważniejszym mieście Alaski, po wstrząsach trwających cztery minuty zapadły się całe ulice, a nadmorskie kwartały miasta zalała ogromna fala tsunami. Wiele spośród 139 ofiar utonęło.
26 grudnia 2004: Tsunami na Oceanie Indyjskim
Wstrząsom tektonicznym, które mają miejsce pod dnem morza bądź w pobliżu jego wybrzeży, często towarzyszy tsunami, które prowadzi do katastrofalnych zniszczeń i wielu ofiar śmiertelnych w miejscach nawet znacznie oddalonych od epicentrum.
Podczas trzęsienia ziemi Sumatra-Andaman, które zimą 2004 roku dotknęło regiony położone 85 km od północno-zachodniego wybrzeża indonezyjskiej wyspy Sumatra, nikt nie padł ofiarą samych wstrząsów.
Zamiast tego trzęsienie rozwinęło swoją śmiercionośną siłę poprzez liczne fale powodziowe, które sięgały trzydziestu metrów, zabijając ponad 240 tys. ludzi w czternastu krajach sąsiadujących z Pacyfikiem. Wstrząsy o sile 9,1 st. były nie tylko jednymi z najsilniejszych, jakie kiedykolwiek zarejestrowano na świecie, lecz także pociągnęły za sobą ogromną liczbą ofiar.
11 marca 2011: Dramat w Fukushimie
Wielkie trzęsienie ziemi, które miało miejsce 11 marca 2011 u wybrzeży japońskiego regionu Tōhoku, zapisało się w powszechnej pamięci jako największa katastrofa nuklearna ostatnich 25 lat.
Wstrząsy o sile 9,1 st. w skali Richtera wywołały potężne tsunami, którego fale zalały japońskie wybrzeże Pacyfiku na obszarze ponad 500 km kw. Blisko 22 tys. ludzi straciło życie, około 400 tys. budynków zawaliło się bądź zostało doszczętnie zniszczonych.
Po tym, jak 14-metrowa fala tsunami uderzyła w elektrownię atomową Fukushima, doszło do uwolnienia promieniowania. W reakcji na awarię reaktora niektóre państwa zmieniły swoją politykę energetyczną.
23 stycznia 1556: Tragiczny rekord w Shaanxi
Gdy po 23 stycznia 1556 roku nadworni kronikarze chińskiego cesarza przelewali swoje ponure spostrzeżenia na papier, świat wokół nich zamienił się w gruzowisko: „W niektórych miejscach ziemia się rozstąpiła i wytrysnęły potoki wody […]. W innych mury miejskie i domy zapadły się w ziemi. Albo góry powstały tam, gdzie ziemia była płaska. W niektórych miejscach ziemia trzęsła się wiele razy jednego dnia, w innych wstrząsy nie ustawały przez kilka dni”.
Zidentyfikowano około 830 tys. ludzi, którzy zginęli w wyniku trzęsienia ziemi w chińskiej prowincji Shaanxi. Jego siła obliczona retrospektywnie wynosiła 8,25 st. Epicentrum znajdowało się około 80 km na północny wschód od Xi'an, stolicy Shaanxi. W niektórych częściach obszaru dotkniętego katastrofą życie straciło ponad dwie trzecie mieszkańców.
Szesnastowieczne trzęsienie ziemi w sercu Chin było najtragiczniejszym w skutkach trzęsieniem, jakie odnotowano w historii.
28 lipca 1976: Trzęsienie ziemi w Tangshan
Nocą 28 lipca 1976 roku nadeszła śmierć dla setek tysięcy ludzi. O godzinie 3.42 czasu lokalnego trzęsienie ziemi o sile 7,1 st. w skali Richtera prawie całkowicie zniszczyło chińskie miasto Tangshan, które obecnie liczy ponad siedem milionów mieszkańców. Epicentrum znajdowało się 20 km na południowy zachód od Tangshan, ale wstrząsy były również odczuwalne w oddalonym o 140 km Pekinie.
Trzęsienie ziemi sprawiło, że ponad pięć milionów domów nie nadawało się już do zamieszkania, oficjalnie zarejestrowano 242 tys. ofiar śmiertelnych. Szacunki zakładają jednak, że zginęło wówczas do 650 tys. ludzi, co oznacza, że trzęsienie w Tangshan mogło być najbardziej śmiercionośnym trzęsieniem ziemi w ciągu ostatnich 100 lat i drugim najbardziej niszczycielskim w historii ludzkości.
16 grudnia 1920: Trzęsienie ziemi w Gansu
Znowu Chiny. W latach 20. ubiegłego wieku w Azji Wschodniej miała miejsce seria poważnych wstrząsów tektonicznych. Spośród nich najbardziej brzemienne w skutki było trzęsienie ziemi w Gansu, znane również jako trzęsienie ziemi w Haiyuan, do którego doszło 16 grudnia 1920 roku. Zabiło ponad 200 tys. ludzi.
Wstrząsy o sile 7,8 st. zaskoczyły ludzi o godzinie 20.06 czasu lokalnego. Na obszarze epicentrum, które znajdowało się w środkowych Chinach, zniszczone zostały prawie wszystkie domy. Osuwająca się ziemia pogrzebała pod błotem całą wioskę. Wokół epicentrum powstały liczne osuwiska i pęknięcia ziemi, rzeki spiętrzyły się bądź zmieniły swój bieg.
12 stycznia 2010: akurat Haiti
Gdy w dzisiejszych czasach dochodzi do silnych trzęsień ziemi, międzynarodowa machina pomocy zaczyna działać na pełnych obrotach zaledwie kilka godzin później. Tak też było 12 stycznia 2010 po trzęsieniu na Haiti, które zaczęło się o godzinie 16.53 czasu lokalnego. Z siłą 7 st. w skali Richtera nie należy ono do największych w ciągu ostatnich 100 lat, lecz do najbardziej katastrofalnych.
Najbiedniejszy kraj zachodniej półkuli był wyjątkowo słabo przygotowany na klęskę żywiołową. W niektórych regionach Haiti zostało zniszczonych do 90 proc. wszystkich domów. Nadal nieznana jest dokładna liczba ofiar śmiertelnych. Organizacje międzynarodowe szacują, że zginęło 200 – 500 tys. ludzi.
Przeludniony kraj o skorumpowanych elitach do dzisiaj nie podniósł się z tej katastrofy, pomimo międzynarodowego wsparcia.
EDAKCJA POLECA
