Polska kultura straciła jednego ze swoich najważniejszych przedstawicieli – 9 lipca 2024 roku zmarł Jerzy Stuhr, wybitny aktor, reżyser i pedagog. Stuhr, urodzony 18 kwietnia 1947 roku w Krakowie, przez ponad pięć dekad był filarem polskiej sceny teatralnej i filmowej. Jego dorobek artystyczny oraz wkład w edukację przyszłych pokoleń aktorów pozostawią niezatarte ślady w polskiej kulturze.
Fot. screen shot / youtube
Kariera aktorska
Jerzy Stuhr ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Krakowie w 1970 roku i szybko zyskał uznanie jako utalentowany aktor teatralny. Współpracował z najwybitniejszymi reżyserami swojego czasu, m.in. z Konradem Swinarskim i Andrzejem Wajdą. Jego role w Teatrze Starym w Krakowie, gdzie występował przez wiele lat, były zawsze doceniane przez krytyków i publiczność.
Jednak to jego działalność filmowa przyniosła mu największą popularność. Współpracując z Krzysztofem Kieślowskim, stworzył niezapomniane kreacje w takich filmach jak „Amator” (1979), „Dekalog” (1988), czy „Seksmisja” (1983) w reżyseserii Juliusza Machulskiego. Jego rola w „Amatorze” jako skromny pracownik fabryki, który staje się filmowcem, była przełomowa i przyniosła mu międzynarodowe uznanie.
W 2018 r. został uhonorowany Polską Nagrodą Filmową Orły za osiągnięcia życia. Reżyser Janusz Majewski, mówiąc wówczas o aktorstwie Stuhra, zaznaczył, że zawsze jest w nim prawda. "Każda postać grana przez niego dostaje porcję autentyzmu, jakiejś szczerości. Mimo że każda jego rola jest inna, że do każdej są inne wymagania, to Stuhr we wszystkich kreacjach wciąż pozostaje sobą, zawsze go gdzieś pod spodem, pod tekstem roli, pod prezentowanymi wydarzeniami widać, zawsze gdzieś pod tym wszystkim Stuhr daje się rozpoznać" - ocenił.
Reżyser i pedagog
Stuhr nie ograniczał się jedynie do aktorstwa. Z sukcesem próbował swoich sił jako reżyser. Jego debiut reżyserski „Spis cudzołożnic” (1995) spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem, podobnie jak późniejsze filmy, takie jak „Tydzień z życia mężczyzny” (1999) i „Korowód” (2007). Jego filmy często poruszały ważne kwestie społeczne i moralne, ukazując głęboką refleksję nad ludzką naturą.
Jednym z najważniejszych aspektów kariery Jerzego Stuhra była jego działalność pedagogiczna. Jako profesor w krakowskiej PWST (obecnie Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego) wychował liczne pokolenia aktorów, przekazując im nie tylko umiejętności, ale także pasję do zawodu. Jego zaangażowanie w edukację i rozwój młodych talentów było niezwykle cenione.
Ostatnie lata i dziedzictwo
Jerzy Stuhr przez wiele lat zmagał się z problemami zdrowotnymi, które niejednokrotnie zmuszały go do przerwania kariery zawodowej. Mimo to, zawsze wracał na scenę i ekran, udowadniając swoją niezłomność i miłość do sztuki.
Jego śmierć jest ogromną stratą dla polskiej kultury. Stuhr pozostawił po sobie nie tylko bogaty dorobek artystyczny, ale także niezliczone wspomnienia i inspiracje dla kolejnych pokoleń. Jego postać będzie żyć w sercach widzów, uczniów i wszystkich, którzy mieli okazję spotkać go osobiście lub przez jego twórczość.
Fot. screen shot / youtube
Marzył żeby umrzeć na scenie i prawie tak się stało
Jerzego Stuhra żegnają go bliscy - rodzina i przyjaciele. Krystyna Janda wspomniała, że był "nieobojętny na krzywdę, ostrożny w sądach, lojalny, wierny swoim ideałom, prawdziwy, zawsze prawdziwy. Marzył żeby umrzeć na scenie i prawie tak się stało. Do ostatnich sił grał, ostatni spektakl Teatru Polonia, który wyreżyserował i grał, Jego wielki sukces „Geniusz” tak się złożyło, że zagrał w ukochanym Krakowie."
