Unia Europejska od 2021 r. uruchamia nowy zintegrowany system zbierania informacji o podróżnych spoza UE. Objęci nim będą obywatele 60 krajów świata, którzy nie muszą na razie uzyskiwać wiz wjazdowych. Teraz jednak potrzebne im będzie specjalne zezwolenie na wjazd do Strefy Schengen.
Nowy Europejski System Informacji o Podróży i Zezwoleń na Podróż (ETIAS) obejmie m.in. takie kraje jak USA, Australia, Argentyna, Brazylia, Izrael, Japonia, Kanada, Korea Południowa, Meksyk czy Nowa Zelandia. Uzyskanie zezwolenia z z ETIAS nie jest tożsame z obowiązkiem wizowym, ale zostało to tak odebrane przez część amerykańskich mediów, które wprost nazwały to „wprowadzeniem wiz do Europy”.
Krótka procedura przez internet
Nowa procedura będzie jednak dużo prostsza niż ta, którą muszą przejść obywatele krajów, które nie są objęte ruchem bezwizowym do UE. Ma ona trwać zaledwie kilkanaście minut i będzie ją można przejść nie wychodząc z własnego domu. Polega na wypełnieniu przez internet specjalnego wniosku o wniesieniu opłaty w wysokości 7 euro za osobę.
Wniosek zawierał będzie pytania o dane osobowe (imię i nazwisko, numer paszportu czy adres e-mail) oraz poprzednie podróże do Strefy Schengen czy stref konfliktów, a także o przeszłość kryminalną i zawodową oraz o związki z handlem narkotykami. Odpowiedzi zostaną automatycznie porównane z danymi w bazach Interpolu oraz różnych bazach UE. Jeśli nie będzie żadnych zastrzeżeń, zezwolenie zostanie udzielone w ciągu kilku minut.
W niektórych przypadkach możliwe jest jednak przedłużenie procedury. Gdyby pojawiły się jakieś wątpliwości, osoba aplikująca zostanie poproszona o kolejne wyjaśnienia, a decyzja zapadnie dopiero po dodatkowym, już nie automatycznym zweryfikowaniu podanych informacji. Wówczas może to potrwać maksymalnie 96 godzin.
Ochrona przed terroryzmem i zorganizowaną przestępczością
KE szacuje, że przedłużona procedura może dotknąć ok. 5 proc. aplikujących osób. Odmowa udzielenia zezwolenia na wjazd do Strefy Schengen dotknąć ma zaś nie więcej niż ok. 2-2,5 proc. wnioskujących. Zezwolenie ma być ważne przez 3 lata lub do końca ważności dokumentu podróży, o ile jest ona krótsza niż 3 lata.
Na linie lotnicze oraz przewoźników morskich nałożony zostanie obowiązek upewnienia się czy dany pasażer posiada ważne zezwolenia na wjazd na teren Strefy Schengen. Natomiast przewoźnicy autokarowi i kolejowi zostaną objęci tym obowiązkiem dopiero od 2024 r. Możliwe będzie także podjęcie przez straż graniczną decyzji o anulowaniu wcześniej wydanej zezwolenia.
Według założeń Rady Europejskiej system ETIAS ma zwiększyć bezpieczeństwo w UE i zmniejszyć zagrożenie nielegalną imigracją. Chodzi także o przeciwdziałanie międzynarodowemu terroryzmowi czy transgranicznej przestępczości zorganizowanej. Ale ponieważ pobierane będą opłaty za wydanie zezwolenia, będzie to każde zastrzyk pieniędzy do unijnej kasy.
Michał Strzałkowski | EURACTIV.pl
