Aleksandra Krzysztoszek
Gdy państwa NATO składają kolejne deklaracje o czołgach, jakie zamierzają przekazać Ukrainie, warto przyjrzeć się, iloma nowoczesnymi (a iloma mniej nowoczesnymi) czołgami dysponują członkowie Sojuszu.
Jak podaje EURACTIV.pl, Stany Zjednoczone mają swoje Abramsy, Francja Leclerki, a Wielka Brytania Challengery. Większość Europy stawia jednak na niemieckie Leopardy, choć wiele państw wciąż nie pozbyła się technologii radzieckiej bądź wzorowanej na radzieckiej. Jakimi czołgami dysponują poszczególni członkowie NATO?
Stany Zjednoczone
Armia USA dysponuje ok. 5500 czołgów, co plasuje Stany Zjednoczone na trzecim miejscu na świecie pod względem liczby czołgów. USA ustępują pod tym względem jedynie Rosji i Korei Północnej. W przypadku amerykańskiej armii są to czołgi III generacji M1 Abrams, nazwane na cześć generała Creightona Abramsa – dowódcy 37 Batalionu Pancernego Armii Stanów Zjednoczonych w czasie II wojny światowej. Abramsy produkowane są od lat 80.
Stany Zjednoczone posiadają Abramsy w wersjach i M1A1 AIM.V2/SA i M1A2B and M1A2C. Prezydent Joe Biden zadeklarował, że USA przekażą Ukrainie 31 czołgów w wersji M1A1 AIM.V2/SA.
Niemcy
Od rozpoczęcia masowej produkcji czołgów Leopard w latach 60. Niemcy dysponowały łącznie 2125 czołgami tego typu. Większość została jednak sprzedana po zjednoczeniu Niemiec. Czołgi Leopard 2, z których dziś korzystają Niemcy i wiele innych krajów świata (w tym 13 krajów europejskich), produkowane są od 1979 r. Były to pierwsze czołgi tzw. III generacji.
Według oficjalnych danych w 2021 r. Bundeswehra dysponowała 312 czołgami Leopard 2 (modele 2A5, 2A6, 2A6M, 2A7), z czego aktywnych (w stanie pozwalającym na wykorzystanie w armii) było jedynie 212. W tym roku czołgów jest 320, jak poinformowała rzeczniczka ministerstwa obrony telewizję CNN. Nie ujawniła jednak ile znajduje się w użyciu. Ukrainie Niemcy zamierzą przekazać 14 Leopardów.
Francja
Francja posiada 222 czołgi rodzimej produkcji Leclerc. Produkcja tego modelu rozpoczęła się w 1991 r., we francuskiej firmie GIAT Industries (następnie Nexter) w Wersalu, a rok później zaczęła z nich korzystać francuska armia. Czołgi, które zastąpiły modele AMX-30 i AMX-30 B2, zostały nazwane na cześć marszałka Philippe’a Marie Leclerca.
Do końca ubiegłego roku 200 czołgów miało zostać zmodernizowanych. Oprócz czołgów w czynnej służbie Francja ma też ok. 206 czołgów tego samego modelu w magazynach.
Wielka Brytania
W ubiegłym roku Wielka Brytania posiadała 227 czołgów rodzimej produkcji Challenger 2. Jest to sprzęt, który w pierwszej połowie lat 90. zastąpił produkowane w latach 80. Challengery 1. Brytyjska armia korzysta z Challengerów 2 od 1994 r.
Jak poinformował przed niespełna dwoma laty ówczesny minister obrony Ben Wallace, w 2030 r. flota ma zostać zredukowana do 148 czołgów całkowicie nowej generacji Challenger 3, które mają trafić do masowej produkcji w 2027 r.
Kanada
Obecnie kanadyjskie siły zbrojne posiadają na wyposażeniu 82 czołgi Leopard 2 w trzech wersjach: 42 Leopardy 2A4s, 20 Leopardy 2A4Ms i 20 2A6Ms. Znajdują się one w różnym stanie technicznym. Kanadyjski rząd poinformował, że na razie przekaże Ukrainie 4 Leopardy 2A4s.
Włochy
Włochy dysponują ok. 125 czołgami 3. generacji rodzimej produkcji Ariete. Model C1 Ariete powstał w 1988 r. i został stworzony przez Consorzio Iveco Melara (CIO). Włoska armia korzysta z tego modelu od 1995 r. Czołgi mają zostać zmodernizowane do 2035 r.
Hiszpania
Hiszpania posiada 108 czołgów Leopard 2A4, podaje analityk ds. obronnych Felix Arteaga z think tanku Elcano. 2A4 to najliczniej produkowana wersja czołgów typu Leopard 2. od grudnia 1985 roku do marca 1992 roku powstało łącznie 695 sztuk nowo wyprodukowanych wozów tego modelu.
Turcja
Turcja ma 339 czołgów Leopard 2 (modele T1 i A4) i 355 czołgów Leopard 1 (modele 1 T i A3), z których 170 zostało zmodernizowanych przed kryzysem finansowym, który wybuchł w 2008 r.
Ponadto Turcja posiada także ok. 785 amerykańskich czołgów M60 Patton (modele M60T i A3 TTS). W tym roku ma też otrzymać dwa pierwsze czołgi rodzimej produkcji, którego produkcja rozpoczęła się dwa lata temu.
Belgia
Belgia sprzedała swoje ostatnie czołgi typu Leopard 1 w 2014 r. „Te czołgi zostały sprzedane za równowartość 10-15 tys. euro, ponieważ nie nadawały się już do użytku”, wyjaśniła belgijska minister obrony Ludivine Dedonder.
Jak powiedziała, belgijski rząd mógłby teoretycznie przyjrzeć się możliwościom wykupienia sprzętu z powrotem celem jego modernizacji i przekazania Ukrainie, ale ceny za odkup są za wysokie. „Mowa o kwotach w granicach 500 tys. euro za sprzęt, który jest przechowywany w magazynach i w przypadku którego nie poczyniono żadnych prac serwisowych”, podkreśliła.
Holandia
Holandia posiada 18 czołgów Leopard 2A6, które służą w niemiecko-holenderskim 414. batalionie pancernym Bundeswehry. Większość swoich czołgów Holandia zmagazynowała w 2011 r., 100 sztuk sprzedała w 2014 r. Finom.
Norwegia
Norwegia posiada 52 czołgi Leopard 2A4NO, które zakupiła w 2001 r. od Holandii. 46 zostało zmodernizowanych i przystosowanych do norweskich standardów, podczas gdy pozostałe cześć wykorzystywano jako magazyn części zamiennych. Obecnie w czynnej służbie jest 36 czołgów. Norwegia dysponuje też czołgami Leopard 1, ale nie wiadomo, w jakiej liczbie. Znajdują się one w magazynach.
Dania
Duńskie siły zbrojne dysponują 44 czołgami Leopard 2A7DK.
Polska
Obecnie na wyposażeniu polskiej armii jest 249 czołgów Leopard w wersjach 142 2A4, 105 2A5 oraz 2 2ANJ. Prowadzona jest także modernizacja pojazdów w wersji 2A4 do standardu Leopard 2PL. Premier Mateusz Morawiecki poinformował w ostatnich dniach o planach przekazania Ukrainie 14 czołgów Leopard 2.
Polska posiada też 230 czołgów polskiej produkcji PT-91 Twardy (wersje PT-91, PT-91MA i PT-91MA1). Jak zapowiedział Morawiecki, nasz kraj wyśle Ukrainie 60 tego typu czołgów. Ponadto polska armia przed wojną w Ukrainie miała co najmniej 301 radzieckich czołgów T-72 (wersje T-72A, T-72M, T-72M1, T-72M1D i T-72M1R). Co najmniej 260 przekazano Ukrainie.
Czechy
Czechy miały latem ubiegłego roku 14 czołgów Leopard 2A4, które przekazały im Niemcy w zamian za czołgi wysłane przez Pragę Ukrainie. Czechy posiadały też starsze czeskie i czechosłowackie czołgi radzieckiego typu T-72: 51 sztuk modelu T-72M1 (35 Czechy przekazały Ukrainie) i 30 T-72M4CZ. Cała flota T-72 ma zostać zastąpiona 73 czołgami Leopard 2A7+.
Słowacja
Przed wojną w Ukrainie Słowacja posiadała 30 radzieckich czołgów T-72M1. W ostatnich dniach wyraziła gotowość ich przekazania Ukrainie w zamian za niemieckie Leopardy.
Słowacja miała już otrzymać od Niemiec 15 czołgów Leopard 2A4 w zamian za te przekazane Ukrainie
Węgry
Węgry posiadają 44 czołgi Leopard 2A7+ i 12 Leopard 2A4 (zakupione od Niemiec w 2018 r.). Dysponują także 164 radzieckimi czołgami T-72M1, spośród których 34 znajduje się w czynnej służbie, a pozostałe 130 w magazynach.
Portugalia
Portugalia posiada w czynnej służbie 37 czołgów Leopard 2A6 i 96 amerykańskich czołgów M-60 A3TTS. Oprócz tego ma w magazynach 86 amerykańskich czołgów I generacji M48A5 Patton.
Chorwacja
Chorwacja ma 75 czołgów jugosłowiańskiej produkcji M84A4. Czołgi te miały zostać poddane gruntownej modernizacji w celu dostosowania do wyższych standardów, ta jednak okazała się zbyt droga i dokonano tylko niewielkiej modernizacji.
Grecja
W greckiej armii przeważają Leopardy. Kraj dysponuje ok. 170 czołgami Leopard 2A6, 183 sztukami modelu Leopard 2A4, ma także 520 Leopardów 1A5. Te starszego typu Leopardy zdaniem ekspertów dobrze sprawdziłyby się na froncie ukraińskim, jednak Grecy mają pewne obawy, jeśli chodzi o przekazywanie czołgów. Obawiają się, że taki krok znacząco obniży ich potencjał obronny, który ma duże znaczenie w obliczu burzliwego sąsiedztwa z Turcją.
Oprócz tego Ateny dysponują ok. 392 czołgami produkcji amerykańskiej M48A5 MOLF i M60A3 TTS.
Słowenia
Przed wojną w Ukrainie Słowenia dysponowała 54 czołgami M-84A4 Sniper. 13-20 znajdowało się w użyciu, zaś 34-41 było zmagazynowanych. Kraj ma także czołgi M-55 S i M-55 USP. Już w ubiegłym roku Słowenia przekazała Ukrainie część ze swoich M-84A4 i M-55 S Ukrainie, za co miała otrzymać od Niemiec inny sprzęt wojskowy, w tym samochody ciężarowe 8×8.
Rumunia
Rumunia posiada czołgi rodzimej produkcji TR-85 (według różnych źródeł od 103 do 226 sztuk modelu TR-85-800 i 54 sztuki modelu TR-85M1 Bizonul, zmodernizowane i spełniające obecnie standardy NATO) i TR-580 (9 sztuk).
Oprócz tego dysponuje też radzieckimi czołgami T-55 w liczbie 120, z czego 108 pozostaje w użyciu (są to modele T-55AM i T-55AM2).
Bułgaria
Bułgaria dysponuje 90 czołgami T-72M1 and T-72M2. T-72M1 stanowi eksportową wersję radzieckiego T-72A, czyli ulepszonej wersji T-72.
Albania
Albania posiada 40 czołgów chińskiej produkcji Type 59/II/2. Model ten, znajdujący się w produkcji seryjnej od 1963 r., jest chińską wersją radzieckiego czołgu T-54A. Według raportu Ministerstwa Obrony z 2019 r. kraj ma jeszcze w magazynach 721 sztuk takiego sprzętu. Część ze zmagazynowanych czołgów zdaniem resortu nadaje się jeszcze do przywrócenia do użytku.
Macedonia Północna
Macedonia Północna, najmłodszy członek NATO, przed wojną w Ukrainie posiadał ok. 30 radzieckich czołgów T-72A, których masowa produkcja rozpoczęła się w 1969 r. Pod koniec lipca ub.r. rząd w Skopje podjął decyzję o przekazaniu ich Ukrainie. Ze strony Macedonii jest to nie tylko gest pomocy, ale i element wysiłków na rzecz modernizacji własnej armii i dostosowania jej do standardów natowskich. Kraj planuje bowiem zastąpić oddane czołgi nowszymi modelami.
