Polska to kraj, w którym notuje się bardzo niski poziom czytelnictwa, jeśli chodzi o literaturę. Będąc pisarzem w USA można zarobić na swoje utrzymanie, dom, nowe auto i skupić się na tworzeniu dorobku literackiego, który czytelnik z chęcią dołączy do swojej domowej biblioteczki – tej zajmującej drewniane regały lub tej wirtualnej, gromadzonej w pamięci czytnika e-booków.
Nad Wisłą nie wygląda to tak różowo. Zysk ze sprzedaży książki wystarcza zwykle na kilka miesięcy opłacania rachunków i zaopatrywania lodówki. Niewielu jest pisarzy, którzy utrzymują się w naszym kraju jedynie z tego, co zapewnia im umowa z wydawcą ich książki. Wiele takich osób to również publicyści, felietoniści lub osoby uprawiające inny wolny zawód, którzy swój dorobek literacki tworzą po godzinach. Czy druk książki jest tak drogi, iż dla autora przypada tak niewielka gaża? Ile trzeba wydać, by zobaczyć swoje dzieło w wersji papierowej? Co składa się na bilans kosztów drukowania książki?
Koszt druku książki… jest bardzo różny
Na początku należy sobie uświadomić, że droga do wydania książki w pewnym momencie się rozwidla.
Skręcając w jedną stronę, autor dociera do jednego z największych, polskich wydawców i podpisuje z nim umowę, nie martwiąc się kosztami promocji, nakładu, magazynowania i dystrybucji. Taki pisarz albo otrzymuje jednorazową zapłatę na swój tekst, albo tantiemy od sprzedaży (bywa, że te formy wynagrodzenia łączy się).
Idąc jednak w druga stronę, docieramy do wydawcy, który oferuje autorowi publikację jego książki, większe zyski ze sprzedaży każdego egzemplarza oraz… poniesienie kosztów druku papierowej wersji.
Pytając więc o koszt drukowanej książki, można usłyszeć bardzo różną odpowiedź – to tak, jakby zapytać ile kosztuje komputer. Odpowiedź zawsze będzie brzmieć „to zależy”, chyba że pytanie będzie bardziej szczegółowe.
Koszt wydania książki – części składowe
Wydanie książki to nie tylko koszt jej wydruku, ale również wiele innych elementów, które należy wykonać, by efekt wyglądał profesjonalnie i dany tytuł mógł trafić do księgarni. Zakładając, że dysponuje się już treścią oraz ilustracjami, można powiedzieć, że pozostają jeszcze dwa szczegóły do doprecyzowania:
- opracowanie książki (redakcja, korekta, projekt, materiały, optymalizacja do druku, skład, naniesienie poprawek, wzorcowe wydruki, stworzenie plików drukarskich),
- druk i oprawa.
Podstawowe zależności
Do najbardziej fundamentalnych zależności, które mają wpływ na koszt wydania książki, należy w szczególności liczba egzemplarzy w nakładzie.
Opracowanie wykonuje się raz, więc jeśli dochodzi do dodruku tytułu, to koszta z nim związane nie są wliczane w rachunek. Im więcej egzemplarzy tym natomiast niższy koszt wydania (czy jak kto woli druku papierowej wersji).
Przykładowo koszt, jaki trzeba ponieść w związku z opracowaniem, oscyluje w granicach 3000 zł. Następnie trzeba zapłacić od 20 do 30 zł za każdy egzemplarz książki. Przy 100 kopiach daje nam to więc ok. 5000 zł, czyli 50 zł za druk jednego egzemplarza, po podliczeniu wszystkich kosztów. Jeśli jednak nakład wzrośnie dziesięciokrotnie, to za sam druk zapłacimy 9 zł od książki, a finalnie 12 zł za egzemplarz.
Dane te są oczywiście orientacyjne, jednak to właśnie z takimi stawkami spotyka się najczęściej autor chcących skorzystać z tzw. self-publishingu (samopublikowania).
Inspiracją do napisania tego artykułu był temat kosztów druku poruszany niejednokrotnie w kontakcie z zespołem Tuszmarkt