Katarzyna II Wielka – kobieta, która jednym ruchem pióra i wojskową potęgą zmieniła losy Polski. To ona uknuła intrygę, która doprowadziła do rozbiorów Rzeczypospolitej. Była władczynią bez skrupułów, mistrzynią politycznych manipulacji i… postrachem polskich patriotów! Czy rzeczywiście planowała zniszczyć Polskę nie tylko siłą, ale i demoralizacją? Odkrywamy fakty i kontrowersje!
Fot. Źródło: commons.wikimedia
Polska w rękach Katarzyny II – manipulacja, zdrady i upadek państwa
W sieci krąży przerażający cytat przypisywany Katarzynie II, który rzekomo ujawnia jej bezwzględny plan wobec Polski. Mówi się, że caryca dążyła do skłócenia narodu, szerzenia donosicielstwa, korupcji i moralnej degeneracji. Podział i chaos miały stać się jej najskuteczniejszą bronią. Brat miał donosić na brata, syn zwracać się przeciwko ojcu, a społeczeństwo pogrążyć się w demoralizacji, gdzie jedyną wartością pozostawała walka o przetrwanie i pogoń za bogactwem.
Brzmi jak scenariusz thrillera politycznego, prawda? Ale czy to autentyczne słowa? Historycy nie znaleźli dowodów na istnienie takiej wypowiedzi, choć polityka Katarzyny II wobec Polski była bezwzględna. Nie musiała wygłaszać wielkich deklaracji – jej czyny mówiły same za siebie.
Jak Katarzyna II podporządkowała sobie Polskę?
Polityczne intrygi i uzależnienie króla
Katarzyna II, jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci w historii Europy, potrafiła łączyć wizerunek oświeconej reformistki z brutalnym pragmatyzmem władzy. Jej wpływy w Polsce nie były dziełem przypadku. W 1764 roku doprowadziła do koronacji swojego dawnego kochanka, Stanisława Augusta Poniatowskiego. Choć formalnie był on królem, w rzeczywistości pełnił rolę marionetki w rękach Rosji.
Rosja nie potrzebowała wojny, by kontrolować Rzeczpospolitą. Wystarczyły sakiewki pełne złota, którymi przekupywano magnatów, wykorzystując mechanizm liberum veto do blokowania reform i destabilizacji państwa. Wiele decyzji sejmu zapadało pod dyktando rosyjskiej ambasady, a polscy możnowładcy chętnie realizowali interesy Moskwy, zamiast dbać o dobro własnej ojczyzny.
W archiwach znajdują się również dowody na to, że Katarzyna II regularnie przekazywała Poniatowskiemu znaczne sumy pieniędzy i kosztowności, aby utrzymać jego lojalność. On sam doskonale zdawał sobie sprawę ze swojej pozycji. Był bardziej zarządcą działającym na rzecz Rosji niż rzeczywistym monarchą.
Szpiedzy, manipulacje i interwencje wojskowe
Katarzyna II nie poprzestawała na politycznej kontroli, lecz prowadziła także szeroko zakrojoną działalność szpiegowską. Rosja finansowała agentów, którzy infiltrując polskie elity, informowali Petersburg o potencjalnych zagrożeniach dla rosyjskich wpływów. Gdy korupcja i intrygi nie wystarczały, caryca sięgała po brutalną siłę.
W latach 1768-1772 wojska rosyjskie brutalnie stłumiły konfederację barską, eliminując opór patriotów. W 1792 roku armia rosyjska wkroczyła do Polski, aby zdławić próbę reform po uchwaleniu Konstytucji 3 maja. Dwa lata później, w 1794 roku, Rosjanie krwawo stłumili powstanie kościuszkowskie, co ostatecznie torowało drogę do trzeciego rozbioru Polski.
Rozbiory Polski: Jak Katarzyna II wymazała Polskę z mapy?
Katarzyna II prowadziła działania, które doprowadziły do całkowitego upadku państwa polskiego. W porozumieniu z Prusami i Austrią trzykrotnie dokonała rozbioru Polski. Pierwszy rozbiór w 1772 roku osłabił kraj i pokazał jego słabość wobec zewnętrznych wpływów. Drugi rozbiór, który nastąpił w 1793 roku, był ciosem w odradzającą się Rzeczpospolitą po uchwaleniu Konstytucji 3 maja. Ostatecznie trzeci rozbiór w 1795 roku sprawił, że Polska zniknęła z mapy Europy na 123 lata.
Życie prywatne Katarzyny II – skandale i romanse
Polityczna bezwzględność Katarzyny II szła w parze z jej burzliwym życiem osobistym. Caryca słynęła z licznych romansów i niezwykle hojnie wynagradzała swoich kochanków. Lista jej faworytów obejmowała ponad dwudziestu mężczyzn, choć niektórzy historycy sugerują, że mogło ich być znacznie więcej.
Według dworskich plotek, kandydaci na kochanków Katarzyny II musieli przechodzić swoisty "test sprawności". Niektórzy twierdzą, że przed audiencją u samej carycy byli sprawdzani przez jej damę dworu, hrabinę Praskowię Bruce, która miała oceniać ich sprawność w sypialni.
Wśród legend o Katarzynie II pojawia się także opowieść o jej „Złotej Komnacie”. Mówi się, że w prywatnej części pałacu znajdowało się pomieszczenie wypełnione erotycznymi rzeźbami i meblami o wyraźnie seksualnym charakterze. Drewniane i marmurowe posągi miały przedstawiać sceny miłosne w różnych konfiguracjach, a specjalnie zaprojektowane meble miały ułatwiać igraszki carycy z jej kochankami.
Katarzyna słynęła również z ekstrawaganckich prezentów. W kręgach arystokracji opowiadano, że wręczała swoim lojalnym sojusznikom rzeźby o wyraźnie erotycznym charakterze. Niektórzy uważali to za ekscentryczny żart, inni za test lojalności – jeśli obdarowany nie okazał zdziwienia ani oburzenia, caryca traktowała go jako godnego swojego zaufania.
Nawet po śmierci Katarzyny II nie ucichły plotki o jej rozwiązłym trybie życia. Przez lata krążyła pogłoska, że zmarła w wyjątkowo kompromitujących okolicznościach. Choć historycy jednogłośnie odrzucają te spekulacje, legenda ta stała się nieodłącznym elementem jej biografii.
Oświecona reformistka czy największa manipulantka w historii?
Katarzyna II nie tylko anektowała polskie ziemie, ale także doprowadziła do moralnego i politycznego rozkładu Rzeczypospolitej. Czy rzeczywiście stosowała tak wyrafinowane metody, jak głosi przypisywany jej cytat? Historycy mają wątpliwości, lecz niezależnie od autentyczności tych słów jedno jest pewne – polityka Katarzyny miała jeden cel: unicestwienie Polski jako niepodległego państwa.
DF, thefad.pl / Źródło:
A. Andrusiewicz, Katarzyna II: Prawda i Mit,
W. Konopczyński, Polska w dobie rozbiorów
S. Kieniewicz, Historia Polski 1795–1918
Archiwum Historyczne Rosji – dokumenty dotyczące działalności rosyjskich ambasadorów w Polsce
Pamiętniki Stanisława Augusta Poniatowskiego
R. K. Massie, Katarzyna Wielka: Portret Kobiety
