Tomasz Bielecki
Jarosław Kaczyński grozi zawetowaniem nowego pakietu finansowego UE. Bruksela – przynajmniej publicznie – zapewnia o swych nadziejach na ugodę budżetową w terminie.
Jarosław Kaczyński w wywiadzie dla „GPC” zapowiedział weto Polski wobec nowego unijnego budżetu na lata 2021-27 oraz Funduszu Odbudowy w razie utrzymania „gróźb i szantażów” ze strony UE, przed którymi – jak wynika z wypowiedzi wicepremiera i prezesa PiS – należy bronić polskiej „naszej tożsamości, naszej wolności, suwerenności”.
- Nie damy się terroryzować pieniędzmi. Nasza odpowiedź na te działania będzie jasna: nie – powiedział Kaczyński w wywiadzie „GPC”. Konrad Szymański, minister ds. UE, nie używał dziś aż tak kategorycznych słów. Podczas posiedzenia Rady UE ponownie zadeklarował, że Polska nie zgadza się na rozporządzenie „fundusze za praworządność” w wersji zaproponowanej we wrześniu przez niemiecką prezydencję.
.@PanoramaTvp2 | Może być #weto wobec unijnego budżetu - zapowiada wicepremier Jarosław #Kaczyński. Zapowiada, że stanowisko rządu będzie uzależnione od tego, czy groźby i szantaże ze strony #UE "będą utrzymane".pic.twitter.com/BRr7B9KJN0
— TOP TVP INFO (@TOPTVPINFO) October 13, 2020
- Nikt nikogo nie szantażuje, panie Kaczyński. Obywatele w całej UE są zaniepokojeni o praworządność i nie chcą, by ich podatki wspierały rządy, które podważają niezależność sądownictwa lub wolność mediów. Czego się pan obawia? – tak na słowa Kaczyńskiego zareagował dziś niemiecki chadek Manfred Weber, szef centroprawicowej frakcji Europejskiej Partii Ludowej w europarlamencie.
Także Holenderka Kati Piri, wiceprzewodnicząca – drugiego co do wielkości w Parlamencie Europejskim - klubu centrolewicy zapowiedziała twardą obronę praworządności w Polsce.
– Nie możemy dalej ani politycznie, ani finansowo, nagradzać pana Kaczyńskiego i jego przyjaciół za erozję polskiej demokracji. Nie ma to nic wspólnego z „terroryzowaniem” czy „narzucaniem wartości”. Rząd polski musi zagwarantować swym obywatelom wszystkie podstawowe wolności zapisane w konstytucji i w traktatach UE – tłumaczy Piri. Podkreśla, że Polska, niegdyś kraj sukcesów transformacji demokratycznej, teraz „zamienia się w kraj, w którym sędziowie nie mają już swobody wykonywania swojej pracy, osoby LGBTI nie mogą być sobą, a media nie mogą swobodnie informować”.
– Obywatele polscy są obywatelami UE. Unia podejmie wszelkie niezbędne kroki i wykorzysta wszystkie dostępne instrumenty, w tym budżet i Fundusz Odbudowy – przekonuje Piri.
Kto szantażuje?
Do przyjęcia rozporządzenia „fundusze za praworządność”, które ma zacząć obowiązywać od początku 2021 r., potrzeba większości w Parlamencie Europejskim. W Radzie UE – przynajmniej teoretycznie – wystarcz „tylko” 15 z 27 krajów Unii głosówobejmujących co najmniej 65 proc. ludności Unii. Tyle że to rozporządzenie jest elementem jednego pakietu budżetowego, który – na ogólnym poziomie politycznym – zatwierdził lipcowy szczyt UE.
Aby to porozumienie przełożyć na akty prawne, m.in. polski Sejm musi uchwalić gwarancje finansowe dla Funduszu Odbudowy, a ministrowie w Radzie UE muszą jednomyślnie skwitować rozporządzenie z budżetem 2021-27.
W praktyce oznacza to wymóg konsensusu także dla reguły „fundusze za praworządność.” Węgry i Polska sznatażując Brukselę mogą zablokować Fundusz Odbudowy, jeśli będą niezadowolone z kształtu „warunkowości praworządnościowej”.
– To nic nowego. Uwarunkowania praworządnościowe są czasem krytykowana przez kraje Unii. Przywódcy państw Unii [na lipcowym szczycie UE] co do zasady zgodzili się na tę warunkowość. A zgoda Parlamentu Europejskiego na pakiet budżetowy bez tej zasady jest niewyobrażalna – tak niemiecki minister Michael Roth po dzisiejszej debacie Rady UE odpowiadał na nasze pytanie o deklaracje Kaczyńskiego.
Roth przekonywał, że porozumienie jest osiągalne. Komisarz UE ds. sprawiedliwości Didier Reynders też uchylił się od bezpośredniej polemiki z przytoczonymi zarzutami Kaczyńskiego. Podkreślał, że nowe rozporządzenie powinno chronić budżet UE przed „uogólnionymi brakami w praworządności”, bo stroną czysto antykorupcyjną będzie zajmować się nowa Prokuratura Europejska (Polska i Węgry dotychczas nie dołączyły do tej instytucji UE).
Korupcja czy coś więcej?
Słowa Reyndersa to nawiązanie do przeciągania liny wobec niemieckiego projektu kompromisu w sprawie reguły „pieniądze za praworządność.” Projekt ten przewiduje możliwość zawieszania płatności w razie „złamania zasad praworządności”, które mają „wystarczająco bezpośredni wpływem na właściwe zarządzanie unijnymi pieniędzmi". Projekt nie podoba się Polsce i Węgrom, jednak – z zupełnie innych powodów – we wstępnym głosowaniu na „nie” były też kraje Beneluksu, Austria, Finlandia, Dania, Szwecja. Teraz liczą, że niemieckiemu rozwadnianiu tej reformy sprzeciwia się Parlament Europejski, którego negocjatorzy odrzucają zaledwie „kolejny instrument antykorupcyjny”. Oprócz zmian w systemie głosowaniu nad zawieszaniem płatności Parlament Europejski chce szerszego zakresu naruszeń, nie tylko „bezpośrednio finansowych”.
Negocjatorzy Parlamentu Europejskiego i niemieckiej prezydencji w Radzie UE w poniedziałek wieczorem [12.10.20] nie doprowadzili do większych postępów w ramach rozporządzenia „pieniądze za praworządność”. Dyplomaci ze sporej części krajów Unii nadal – w nieoficjalnych rozmowach – obstawiają, że jednak uda się wymęczyć kompromis w najbliższych tygodniach.
Kolejny spór dotyczy wielkości budżetu ustalonej przez szczyt UE na 1074 mld euro. Niemiecka prezydencja zaoferowała podwyższenie go o maksymalnie 10 mld euro. Parlament Europejski dziś wieczorem zaoferował kompromis polegający na zwiększeniu budżetu siedmioletniego o 39 mld euro.
Lipcowa ugoda daje Polsce około 125 mld euro dotacji z budżetu oraz Funduszu Odbudowy.
"Myślałem, że Kaczyński niczym mnie już nie zaskoczy"
Do tych słów Jarosława Kaczyńskie odniósł się na Twitterze Donald Tusk. "Wicepremier Kaczyński zapowiada, że jest gotowy zablokować unijną pomoc dla Polski, byleby móc dalej bezkarnie gwałcić praworządność. A myślałem, że niczym mnie już nie zaskoczy" - skomentował.
Wicepremier Kaczyński zapowiada, że jest gotowy zablokować unijną pomoc dla Polski, byleby móc dalej bezkarnie gwałcić praworządność. A myślałem, że niczym mnie już nie zaskoczy.
— Donald Tusk (@donaldtusk) October 13, 2020
df, thefad.pl / dw.com
Lubisz nasze artykuły? Podoba Ci się to co publikujemy? Polub nas na Facebooku >>
REDAKCJA POLECA
