Kiedy bliska nam osoba, umiera za granicą, rodzina najczęściej decyduje się na sprowadzenie zwłok i pochówek w ojczyźnie. Jednak takie działanie, wymaga dopełnienia szeregu formalności.
Nie są to procedury skomplikowane ani wymagające znajomości przepisów prawa. Pomocne w tym trudnym momencie, mogą być niektóre domy pogrzebowe, które świadczą kompleksowe usługi – od sprowadzenia zwłok zza granicy do pogrzebu we wskazanym przez rodzinę miejscu.
Prawo do sprowadzania ciała mają krewni (w tym małżonkowie) zmarłej osoby do 4 stopnia pokrewieństwa.
W Polsce podstawą prawną do sprowadzenia zwłok zmarłego do kraju jest obecnie art. 14 ustawy z 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych.
Pierwszym krokiem jest wystąpienie o zgodę starosty lub prezydenta miasta w Polsce, w którym zmarły miałby zostać pochowany. Dokument powinien zostać nam wydany w ciągu trzech dni (w międzyczasie uzyskiwane są informacje i decyzje od innych instytucji, m.in. sanepidu), i jest zwolniony z opłat skarbowych.
Następnie decyzję przekazuje się do właściwego polskiego urzędu konsularnego, położonego w państwie, z którego zwłoki mają być sprowadzone. Istnieje możliwość przesłania jej faksem, co jest chyba najszybszą metodą doręczenia, nie wymaga dodatkowych opłat za przesyłki ekspresowe, a także daje nam możliwość uzyskania pisma poza godzinami pracy urzędu, o ile wcześniej skontaktujemy się telefonicznie.
Na jej podstawie polski konsul wydaje zaświadczenie na przewóz zwłok lub prochów, za które pobierana jest opłata (zgodnie z Tabelą Opłat Konsularnych, w państwach strefy euro wynosi ona 54 euro; na stronie internetowej Ambasady RP w Londynie widnieje informacja o opłacie w wysokości 40 GBP). Dodatkowo, w konsulacie wykonuje się zabiegi takie jak balsamowanie ciała lub inne, związane z religią zmarłego obrządki.
Poza wymienioną wcześniej zgodą starosty/prezydenta miasta wymaga się przedłożenia oryginałów następujących dokumentów:
Przewóz zwłok:
- akt zgonu (death certificate lub interim death certificate)
- zaświadczenie medyczne, że zgon nie miał związku z chorobą zakaźną
- zaświadczenie z zakładu pogrzebowego zajmującego się transportem potwierdzające spełnienie norm przewozu szczątków
- zezwolenie koronera na wywóz zwłok z Wielkiej Brytanii (nie jest ono wymagane przez stronę polską).
Przewóz prochów:
- akt zgonu (death certificate)
- zaświadczenie o kremacji zwłok (certificate of cremation)
- zaświadczenie zakładu pogrzebowego, że urna jest z metalu i zawiera wyłącznie prochy osoby zmarłej.
Urna powinna znajdować się w drewnianej, szczelnej skrzynce.
Transport i koszty
Przewóz ciała zza morza oznacza uiszczenie opłaty za prom lub samolot (przy liniach lotniczych warto zorientować się, które z nich wyrażają zgodę na transport trumny – w części z nich dozwolony jest jedynie przewóz urn). Po przyjeździe szczątków do kraju należy zająć się ich dalszym transportem.
W Polsce na przewóz zwłok koleją, samolotami i statkami każdorazowo wymagane jest uzyskanie zezwolenia. Z kolei przy przewozie środkami transportu drogowego zezwolenie jest wymagane jedynie wtedy, gdy przewóz następuje na odległość powyżej 60 km.
Zezwolenia na którego wydanie należy czekać około trzech dni, wydaje wydaje państwowy powiatowy inspektor sanitarny właściwy dla miejsca, z którego zwłoki albo szczątki są przywożone, na pisemny wniosek podmiotu uprawnionego do ich pochowania. Przewożenie zwłok na takie odległości jest dozwolone specjalnie do tego celu przeznaczonymi środkami przewozowymi. Środek transportu drogowego, przysposobiony do przewozu zwłok i szczątków ludzkich, jest odpowiednio oznakowany i przystosowany do tego celu, musi spełniać wszelkie wymogi formalne.
Najlepiej zdać się w tej kwestii na wynajęty zakład pogrzebowy. Kompleksowe koszty różnią w zależności od kraju, z jakiego sprowadzamy bliską osobę (transport samochodowy jest tańszy, ale nie zawsze możliwy w krajach europejskich), ciężko więc podać jakąś jednakową dla wszystkich stawkę
Przykładowy cennik na transport zwłok z wybranego kraju (zakład pogrzebowy Charon)
Sprowadzenie zwłok z Anglii do Polski – od 5900 PLN
Sprowadzenie zwłok z Belgii do Polski – od 4600 PLN
Sprowadzenie zwłok z Holandii do Polski – od 4300 PLN
Sprowadzenie zwłok z Niemiec do Polski – od 2500 PLN
Sprowadzenie zwłok z Hiszpanii do Polski – od 10700PLN
Sprowadzenie zwłok ze Szwecji do Polski – od 5200 PLN
Sprowadzenie zwłok z Norwegii do Polski – od 6200 PLN
Sprowadzenie zwłok z Irlandii do Polski – od 9600 PLN
Podane ceny zawierają: trumnę z wkładem metalowym, zabezpieczenie i przygotowanie zwłok do transportu, odprawę konsularną w Polskiej placówce dyplomatycznej, transport karawanem.
Podane ceny nie zawierają: opłat w zagranicznej firmie pogrzebowej, wszelkiego rodzaju opłat za pobyt zmarłego w szpitalu lub innej placówce, dodatkowych czynności zleconych przez rodzinę.
Więcej informacji na temat Sprowadzanie zwłok i prochów do Polski z Wielkiej Brytanii, znajdziecie na stronie konsulatu