Kiedy zaczyna się wiosna, zmęczenie i apatię najczęściej zrzuca się na karby tak zwanego przesilenia wiosennego. Czy to słuszne podejrzenie?
Po uprzykrzonej zimie wszyscy z radością oczekują wiosny. Dni robią się dłuższe, temperatury łagodniejsze, czasami wręcz pogoda przypomina lato. Lecz ludzie, zamiast budzić się do życia jak cała przyroda, utyskują na zmęczenie, brak energii, apatię i złe samopoczucie. Jak lekarze tłumaczą te objawy i co na nie radzą?
Skąd się bierze przesilenie wiosenne?
„Wielkie ziewanie” zaczyna się zazwyczaj, kiedy przez kilka dni utrzymują się wyższe temperatury – wyjaśnia dr Werner Cassel, lekarz z Marburga zajmujący się zaburzeniami snu.
Prawie 1/4 ludzi odczuwa zmęczenie wiosenne, skarży się na brak energii i zaburzenia krążenia, zmiany nastroju, bóle głowy, trudności z koncentracją, poirytowanie i bezsenność. Zazwyczaj po dwóch tygodniach te przykre objawy mijają.
Tłuste zimowe odżywanie
Powodów jest kilka. Po pierwsze w zimie ludzie odżywiają się bardziej tłusto, spożywają mniej witamin i mikroelementów, jak witamina D, magnez czy cynk. Ich zapasy energii, pozwalające na aktywność, są właściwie wyczerpane. Poza tym przy wyższych temperaturach rozszerzają się naczynia krwionośne: spada ciśnienie krwi, co powoduje uczucie zmęczenia i problemy z krążeniem.
Jak zaznacza dr Cassel, osoby cierpiące na niskie ciśnienie, częściej skarżą się na zmęczenie wiosną. Podobnie jest u osób starszych i ludzi wrażliwych na zmiany pogodowe.
Zdaniem eksperta, zimą ludzie śpią przeciętnie 20 do 45 min dłużej. To zmienia się z nastaniem wiosny, ponieważ wieczorem dłużej jest jasno, ludzie są bardziej aktywni fizycznie i budzą się, kiedy robi się jasno, nawet nie czekając na dzwonek budzika.
Jaką rolę odgrywają hormony?
Po mrocznych miesiącach zimowych koncentracja tzw. „hormonu snu”, melatoniny we krwi, jest szczególnie wysoka. Natomiast do produkcji „hormonu szczęścia” serotoniny mózg potrzebuje światła dziennego. Kiedy wzrasta wydzielanie serotoniny, organizm jednocześnie tłumi produkcję melatoniny. Z nadejściem wiosny proces ten nie jest jeszcze uregulowany, cały system jest nieco zakłócony. Następstwem tego jest „walka hormonów”, która dla organizmu jest wyczerpująca. Czasami domaga się on chwili wypoczynku w najbardziej nieodpowiednich momentach.
Jak zaradzić objawom przesilenia wiosennego?
Najlepszą terapią na zmęczenie wiosenne związany ze zmianą czasu z zimowego na letni jest światło – wyjaśnia dr Cassel. Światło nakręca produkcję serotoniny i witaminy D, i tłumi produkcję melatoniny. Dlatego lekarze zalecają w tym okresie jak najwięcej ruchu na świeżym powietrzu. Kto może, powinien np. jeździć rowerem do pracy czy przerwy w pracy spędzać na świeżym powietrzu. Kto pracuje w biurze, ten powinien zamiast z windy korzystać ze schodów. Także naprzemienny gorący-zimny prysznic z rana czy sauna wieczorem dodatkowo stymulują układ krążenia.
Zmiana diety sposobem na przesilenie wiosenne?
W odżywianiu eksperci zalecają spożywanie zbóż i pełnoziarnistych produktów zbożowych, ziemniaków, roślin strączkowych a przede wszystkim dużej ilości owoców i warzyw. W niektórych rodzajach owoców, jak banany, jabłka czy ananasy, występują nawet śladowe ilości "uszczęśliwiającej" serotoniny.
REDAKCJA POLECA
