Polskie prawo spadkowe reguluje zasady dziedziczenia, zabezpiecza interesy zmarłych oraz ich bliskich. Wskazuje także osoby włączane do podziału testamentu. Dowiedz się, jak działa ta gałąź prawa cywilnego i sprawdź, kto może odziedziczyć majątek i związane z nim zobowiązania.
Czym jest spadek?
Spadek, zgodnie z Kodeksem cywilnym, to ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego spadkodawcy. Zobowiązania i uprawnienia przechodzą na spadkobierców w drodze dziedziczenia. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia. Moment ten następuje wraz ze śmiercią spadkodawcy.
Prawo spadkowe a testament
Za sprawą testamentu można samodzielnie określić grono osób dziedziczących dowolną wielkość udziałów w spadku. Wspomniany dokument ma prawo sporządzić osoba pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona. Najprostsza forma testamentu to testament pisany odręcznie w całości, opatrzony datą i podpisem. Dokumenty wyznaczające krąg spadkobierców przyjmują także postać aktów notarialnych. Warto pamiętać, że sporządzony testament można w każdej chwili odwołać poprzez sporządzenie nowego, zniszczenie oryginału albo przez wprowadzenie zmian odwołujących postanowienia dokumentu.
Zachowek
Polskie prawo spadkowe zabezpiecza interesy najbliższych osób spadkodawcy w sytuacji, gdy zostały one pominięte w testamencie. Podmiotami mogącymi uzyskać zachowek są małżonek, dzieci, wnuki i rodzice spadkodawcy mający szansę dziedziczyć na podstawie ustawy. Każda z osób uprawnionych uzyskuje połowę części spadku przypadającej przy dziedziczeniu ustawowym.
Dziedziczenie i jego rodzaje
Dziedziczenie następuje automatycznie po śmierci spadkodawcy. Spadkobiercy nie uzyskują wówczas konkretnych przedmiotów, ale udziały w spadku. W Polsce podstawą dziedziczenia może być testament albo ustawa. W przypadku dziedziczenia testamentowego spadkodawca sam określa grono swoich spadkobierców, z kolei w sytuacji dziedziczenia ustawowego, o przekazaniu praw i obowiązków decydują przepisy prawa spadkowego. Do rozstrzygania w kwestii spadku na mocy ustawy dochodzi, gdy zmarły nie sporządził testamentu, dokument okazał się nieważny, odwołany albo gdy osoby dziedziczące nie mogą pełnić lub odmawiają pełnienia tej roli. Nowymi, ustawowymi spadkobiercami będą kolejno małżonkowie, dzieci, wnuki, prawnuki, rodzice, rodzeństwo, siostrzeńcy, bratankowie, a także ich wnuki itd.
Jakie podmioty mogą odziedziczyć spadek?
Prawo spadkowe określa wymagania odnośnie dziedziczenia. Aby zostać spadkobiercą, osoba fizyczna musi żyć w chwili otwarcia spadku. Podmiot ten ma jednak szansę odrzucenia udziałów. Sąd w niektórych sytuacjach orzeka, że dany spadkobierca jest niegodny dziedziczenia po określonej osobie, jeśli dopuścił się on haniebnego czynu przeciwko spadkodawcy albo zakłócał swobodę sporządzania testamentu.
Zasady przedstawione w Kodeksie cywilnym ustalają rodzaje dziedziczenia, jego kolejność oraz warunki. Prawo spadkowe reguluje też przyznawanie zachowków i sposoby unieważnienia testamentu. Przepisy dbają o to, by przekazanie praw i obowiązków majątkowych przebiegło sprawnie i bez komplikacji.
Artykuł przygotowano we współpracy z Kancelaria Anczewska i Puńko
