Wśród osób dbających o zdrowie rozpowszechniona jest dieta bezglutenowa. Czy rzeczywiście gluten jest taki groźny i należy go unikać? Czy to tylko kolejna moda żywieniowa, którą niedługo zastąpi inna?
Co to jest gluten?
Jest to znajdujące się w zbożach białko roślinne – mieszanina gluteniny i prolamin. Odpowiada on za wzrost objętości ciasta, dzięki temu wypieki są puszyste w środku i chrupiące na zewnątrz oraz dłużej zachowują świeżość. Sama nazwa pochodzi od angielskiego „glue” - klej, bo oprócz poprawy struktury pieczywa przez jego kleistość, może być przyczyną problemów z trawieniem, poprzez przyczepianie się do ścian jelita.
Źródła glutenu
Występuje on przede wszystkim w produktach mącznych i kawie zbożowej, a także w: słodyczach, wyrobach cukierniczych, przyprawach, gotowych sosach i zupach z torebek, koncentratach spożywczych, produktach mlecznych (budynie, jogurty, serki), majonezie, musztardzie, ketchupie, proszku do pieczenia, preparatach odchudzających, suszonych owocach i piwie.
Gluten – zdrowy czy szkodliwy?
Problemy z glutenem rozpoczęły się jednocześnie z genetycznym modyfikowaniem pszenicy, jakieś 50 lat temu. Według badań białko to jest szkodliwe dla ok. 6% populacji i jest przyczyną: celiakii, alergii i nadwrażliwości na gluten oraz choroby Duhringa.
Celiakia to choroba autoimmunologiczna, w której dochodzi do upośledzenia lub zaniku kosmków jelitowych, co prowadzi do zaburzeń wchłaniania składników odżywczych. Objawia się ona: problemami gastrycznymi, biegunką lub zaparciami, bólami brzucha, zbyt niską wagą i małym wzrostem, anemią i stanami zapalnymi jamy ustnej, aftami oraz niedoborem witamin i minerałów.
Choroba Duhringa jest skórną odmianą celiakii. Towarzyszą jej głównie wykwity i świąd.Alergia na białko glutenu może wyrazić się problemami z oddychaniem, wykwitem skórnym aż po szok anafilaktyczny.
Nadwrażliwość na gluten to nieprawidłowa reakcja organizmu na białka glutenowe objawiająca się problemami gastrycznymi (biegunki, bóle brzucha, wzdęcia) oraz objawami grypopodobnymi (bóle stawów, mięśni, głowy i ogólne zmęczenie, omdlenie, drętwienie kończyn).
We wszystkich przypadkach należy stosować dietę bezglutenową: w przypadku celiakii przez całe życie, natomiast przy nadwrażliwości wystarczy czasowe odstawienie glutenu.
Gluten odpowiedzialny za nadwagę?
Utrzymuje się opinia, że może on być przyczyną nadwagi. Badacze nie stwierdzili jednak takiej korelacji. Prawdopodobnie przyczyna nadprogramowych kilogramów nie leży w samym glutenie, tylko w spożywaniu nadmiernej ilości produktów zbożowych, które zawierają wiele węglowodanów oraz tłuszczu i cukru.
Osoby ograniczające gluten z konieczności powinny czytać dokładnie etykietki produktów spożywczych. Zamiennie używa się bowiem określeń: skrobia, słód, naturalny aromat i hydroliza białek.
Najnowsze badania wykazują jednoznacznie, że zdrowe osoby nie powinny całkowicie wykluczać glutenu, gdyż tylko odpowiednio zbilansowana dieta gwarantuje zdrowie i dobre samopoczucie. Gluten dostarcza bowiem białka i nie obciąża tłuszczami nasyconymi.
Artykuł został przygotowany przy współpracy z zakreconysloik.com.pl
