Każdego roku w wielu krajach na świecie obchodzone jest Święto Zmarłych – czas, który łączy żywych i tych, którzy odeszli. Tradycje różnią się znacząco w zależności od regionu, a wyjątkowe obrzędy pozwalają odkryć różnorodność kultur i symbolikę związaną z przemijaniem. Poznajmy, jak upamiętnia się zmarłych na różnych kontynentach.
Fot. Salvador Altamirano / Unsplash
Meksyk: Día de los Muertos i barwne ołtarze
W Meksyku 1 i 2 listopada to czas, kiedy rodziny zbierają się, by uczcić zmarłych bliskich. Święto, znane jako Día de los Muertos, obejmuje przygotowanie ołtarzy (ofrendas), ozdobionych fotografiami, jedzeniem, ulubionymi napojami zmarłych oraz charakterystycznymi cukrowymi czaszkami. Symbolizują one śmierć i odrodzenie, a kolorowe dekoracje – od kwiatów aksamitek po tradycyjne kadzidła – mają przyciągnąć dusze zmarłych. Uroczystości to także muzyka, tańce oraz parady, podczas których ludzie malują twarze na wzór słynnej La Catriny, symbolizującej przemijanie i śmierć.
Gwatemala: Gigantyczne latawce w Sumpango
Gwatemala celebruje święto zmarłych w unikalny sposób, zwłaszcza w miejscowości Sumpango, gdzie organizowany jest Festiwal Gigantycznych Latawców. Kolorowe, ręcznie wykonane latawce o średnicy sięgającej nawet 20 metrów wznoszą się na niebie, symbolizując kontakt ze zmarłymi. Według lokalnych wierzeń, latawce te pomagają odpędzać złe duchy i umożliwiają duszom odnalezienie drogi do rodziny. Latawce dekorowane są wizerunkami zmarłych, scenami mitologicznymi i różnorodnymi wzorami, a samo ich wykonanie trwa wiele miesięcy.
Boliwia: Fiesta de las Ñatitas
W Boliwii obchodzone jest Fiesta de las Ñatitas, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza „Święto Nosków”. Uczestnicy przynoszą na groby czaszki swoich przodków, wierząc, że te potrafią wpływać na życie i przynosić szczęście. Czaszki ozdabiane są kwiatami i papierowymi ozdobami, a rodziny pozostawiają ofiary, jak alkohol czy papierosy. Praktyka ta wywodzi się z tradycji rdzennych mieszkańców Boliwii, którzy wierzyli w kontakt z duchami przodków jako źródło ochrony i powodzenia.
Hiszpania: El Día de Todos los Santos
W Hiszpanii Święto Zmarłych obchodzi się 1 listopada jako El Día de Todos los Santos. Tego dnia Hiszpanie odwiedzają cmentarze, aby udekorować groby kwiatami, głównie chryzantemami. Choć obchody są bardziej spokojne i refleksyjne niż w Meksyku, tradycja ta ma głębokie znaczenie i jest silnie zakorzeniona w katolickiej kulturze kraju. W niektórych regionach przygotowuje się specjalne wypieki, takie jak buñuelos de viento czy huesos de santo – słodycze przypominające kości, wypełnione marcepanem lub kremem.
Nepal: Święto Gai Jatra
W Nepalu co roku, głównie w sierpniu, odbywa się Gai Jatra, czyli „Festiwal Krów”. Często bywa postrzegany jako odpowiednik Dnia Zmarłych, choć przypada w innym terminie. W czasie Gai Jatra rodziny, które straciły kogoś bliskiego w ostatnim roku, paradują ulicami z wizerunkami krów lub przebranymi dziećmi. Krowy symbolizują przewodniczki dusz, które pomagają zmarłym przejść w zaświaty. Obchody te mają również wymiar społeczny, ponieważ pozwalają rodzinom na wspólne przeżywanie żałoby w atmosferze refleksji i odnowienia sił duchowych.
Madagaskar: Famadihana - Przewracanie kości
Na Madagaskarze mieszkańcy obchodzą wyjątkowy rytuał zwany Famadihana – przewracanie kości. Co kilka lat rodziny wydobywają szczątki swoich przodków, otulają je świeżymi tkaninami i noszą wokół wioski przy dźwiękach muzyki. Ceremonia ta ma na celu wyrażenie szacunku dla przodków oraz umożliwienie ich ponownego powrotu do świata duchowego. Jest to czas radości, który symbolizuje więź między żyjącymi i zmarłymi oraz wiarę w to, że przodkowie nadal są częścią życia społeczności.
Święto Zmarłych w różnych kulturach stanowi nie tylko okazję do wspominania bliskich, lecz także bogactwo tradycji i symboliki, które pokazują różnorodność podejścia do życia i śmierci na całym świecie. Od kolorowych parady meksykańskich, przez gigantyczne latawce w Gwatemali, aż po rytualne przewracanie kości na Madagaskarze – wszystkie te obrzędy łączy jedno: głęboka więź między żyjącymi a ich przodkami. Warto odkrywać te tradycje, by lepiej zrozumieć, jak różne kultury radzą sobie z przemijaniem i oddają cześć tym, którzy odeszli.
thefad.pl
