9 października 2016, w wieku 90 lat, zmarł w Warszawie najwybitniejszy polski reżyser Andrzej Wajda. Jego twórczość nawiązywała do polskiego symbolizmu i romantyzmu, była próbą rozrachunku z mitami polskiej świadomości narodowej.
Za zasługi dla rozwoju kinematografii Wajda był wielokrotnie nagradzany, między innymi w 2000 roku otrzymał Nagrodę Akademii Filmowej (Oscara) za całokształt twórczości.
Andrzej Wajda dokonał ekranizacji wielu dzieł literackich, jak Popioły, Brzezina, Wesele, Ziemia obiecana, Panny z Wilka i Pan Tadeusz.
Współtworzył kino moralnego niepokoju, w którego ramach powstały osadzone w tematyce społecznej, demaskujące patologie systemu komunistycznego w Polsce obrazy: Człowiek z marmuru i jego kontynuacja Człowiek z żelaza, nagrodzona Złotą Palmą w Cannes. Do współczesnej twórczości Andrzeja Wajdy należą: martyrologiczny film Katyń oraz eksperymentalny Tatarak.
Reżyser zainicjował również powstanie istniejącego w latach 1972–1983 Zespołu Filmowego X, Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej utworzonej w 2001 roku oraz autorskiego studia filmowego. Jego działalność teatralna obejmowała wystawianie sztuk w teatrach gdańskich, warszawskich, krakowskich (Z biegiem lat, z biegiem dni...) oraz za granicą. Zobacz pełną filmografię Andrzeja Wajdy
Oscar Andrzeja Wajdy
Jego ostatni film "Powidoki" jest polskim kandydatem do Oscara. Andrzej Wajda nagrodzony tą najważniejszą nagrodą filmową. W 2000 roku otrzymał Oskara za całokształt twórczości, wielokrotnie był także nominowany. Podczas ceremonii powiedział:
"Będę mówił po polsku, bo chcę powiedzieć to, co myślę, a myślę zawsze po polsku. Przyjmuję tę zaszczytną nagrodę jako wyraz uznania, nie tylko dla mnie, ale dla całego polskiego kina. Tematem wielu naszych filmów były okrucieństwa nazizmu, nieszczęścia, jakie niesie komunizm. Dlatego teraz chcę podziękować amerykańskim przyjaciołom Polski i moim rodakom, którym kraj nasz zawdzięcza powrót do rodziny demokratycznych narodów, do zachodniej cywilizacji i instytucji i struktur bezpieczeństwa. Gorąco pragnę, aby jedynym ogniem, którego doświadcza człowiek, był ogień wielkich uczuć – miłości, wdzięczności i solidarności".
Przypomnijmy sobie komentarze jakie pojawiły się po śmierci wielkiego reżysera:
Andrzej Wajda nie żyje. Po prostu łzy. Tyle pokoleń patrzyło na Polskę jego oczami. Wielki artysta, wielki człowiek, wielki Polak.
— Tomasz Lis (@lis_tomasz) 9 października 2016
Zmarł Andrzej Wajda, wybitny polski reżyser, laureat Oscara. Cześć Jego pamięci.
— KancelariaPrezydenta (@prezydentpl) 9 października 2016
Z okazji 90. urodzin Andrzej Wajda odebrał tytuł honorowego obywatela miasta Gdańska.
O obecnej sytuacji politycznej mówił: - Buduje się prawdziwa nienawiść. Tu, na ulicy, moja żona Krystyna Zachwatowicz widziała młodego człowieka, który wyglądał na inteligenta, w okularkach, w marynareczce, który miał koszulkę, a na niej napis “Śmierć wrogom Polski!” A skąd ja wiem, czy oni nie czekają na mnie? Może trzeba dać temu odpór? Jakaś część tego społeczeństwa musi czuć się odpowiedzialna za naszą przyszłość - powiedział w jednym z ostatnich wywiadów.
BREAKING: Oscar-winning Polish film director Andrzej Wajda dies at 90, colleague says.
— The Associated Press (@AP) 9 października 2016
Variety : Andrzej Wajda, Celebrated Polish Director, Dies at 90 https://t.co/e3elt0WCnr
— Ava Golightly (@AvaAssistant) 9 października 2016
1 Ziemia Obiecana
— Jacek Nizinkiewicz (@JNizinkiewicz) 9 października 2016
1 Danton
1 Człowiek z marmuru
1 Popiół i diament
1 Kanał
1 Niewinni czarodzieje
1 Bez znieczulenia#AndrzejWajda Dziękuję!
Polish film director Andrzej Wajda dies: Polish film director Andrzej Wajda dies, aged 90, P... https://t.co/9g0nHjyXKV via @BBCNewsEnts
— LeVar Thomas (@LeVarThomas) 9 października 2016
"Ziemia obiecana", reż. Andrzej Wajda, 1975 pic.twitter.com/CYnNWZ99mf
— Darek Ćwiklak (@macdac) 9 października 2016
Zmarł Andrzej Wajda – najwybitniejszy polski reżyser https://t.co/DPN3jrTFdU
— The Fad (@thefadpl) 9 października 2016
LUTO: Morre o cineasta polonês Andrzej Wajda, aos 90 anoshttps://t.co/ftm2h4pVdQ pic.twitter.com/c7ltp5GKBR
— Cultura Estadão (@EstadaoCultura) 9 października 2016
Le cinéaste polonais Andrzej Wajda est mort — via @lemondefr https://t.co/RAHmvgx0by
— Managua Sirkis (@ManaguaSirkis) 9 października 2016
Disparition d'Andrzej #Wajda immense figure du cinéma polonais. pic.twitter.com/qCJdnN6fyR
— Evelyne Thomas (@evthomasdlf) 9 października 2016
Polnische Regie-Legende: Andrzej Wajda ist tot... https://t.co/uMHC2LQlut
— SPIEGEL Kultur (@SPIEGEL_Kultur) 9 października 2016
Andrzej Wajda kilka miesięcy temu ukończył swój ostatni film, "Powidoki". To opowieść o tym, jak komunistyczna władza niszczyła wybitnego artystę, niepokornego człowieka, który sprzeciwił się doktrynie socrealizmu. "Powidoki" zostały ogłoszone polskim kandydatem do Oscara.
Andrzej Wajda nie doczekał oficjalnej premiery, którą zaplanowano na styczeń.
Film, który przyjaciele Andrzeja Wajdy nakręcili z okazji jego 90 urodzin: