Europa się zbroi: 800 miliardów euro na bezpieczeństwo Unii

Michał Gostkiewicz

Kilka godzin po tym, jak Donald Trump wstrzymał pomoc wojskową dla Ukrainy, i dwa dni przed szczytem UE, Ursula von der Leyen ogłosiła plan remilitaryzacji Europy. Jego wartość to 800 miliardów euro.

Fot. screen shot, youtube

– Jesteśmy w erze remilitaryzacji. Europa jest gotowa znacząco zwiększyć swoje wydatki obronne – zapowiedziała Ursula von der Leyen. Na dwa dni przed specjalnym szczytem UE poświęconym Ukrainie przewodnicząca Komisji Europejskiej przedstawiła pięciopunktowy plan wzmacniania zdolności obronnych oraz rozwoju europejskiego przemysłu zbrojeniowego.

Plan, nazwany "ReArm Europe" (ang. Remilitaryzacja Europy), zakłada mobilizację nawet 800 miliardów euro. Jak Komisja Europejska zamierza to osiągnąć?

„Czy Europa jest gotowa działać?”

– Nie muszę opisywać powagi zagrożeń, przed którymi stoimy, ani potencjalnych konsekwencji ich urzeczywistnienia. Pytanie nie brzmi już, czy bezpieczeństwo Europy jest realnie zagrożone ani czy powinna ona ponosić większą odpowiedzialność za własną obronność. Prawda jest taka, że odpowiedzi na te pytania znamy od dawna – powiedziała von der Leyen.

Zdaniem przewodniczącej Komisji Europejskiej kluczowe pytanie brzmi: Czy Europa jest gotowa działać tak zdecydowanie, jak wymaga tego sytuacja?

– Czy ma wolę i możliwości, by działać tak szybko i ambitnie, jak to konieczne? – podkreśliła.

„Jesteśmy w erze remilitaryzacji”

Von der Leyen dodała, że podczas ostatnich spotkań unijnych liderów – m.in. w Londynie – odpowiedź europejskich stolic była jednoznaczna: jesteśmy w erze remilitaryzacji. Europa jest gotowa na inwestycje zarówno krótkoterminowe, zapewniające wsparcie Ukrainie, jak i długofalowe, mające na celu kompleksowe bezpieczeństwo kontynentu.

W liście wysłanym do członków Rady Europejskiej przed czwartkowym szczytem von der Leyen przedstawiła plan ReArm Europe – zestaw propozycji wykorzystania dostępnych instrumentów finansowych Unii, które mają pomóc państwom członkowskim w szybkim i znacznym zwiększeniu wydatków na obronność.

Pięć filarów planu von der Leyen

1. Uwolnienie wydatków publicznych

Pierwszy punkt zakłada większą elastyczność w wydatkach obronnych państw członkowskich.

– Kraje mogą zwiększać wydatki, jeśli mają na to przestrzeń fiskalną. Dlatego zaproponujemy aktywowanie Ogólnej Klauzuli Wyjścia w Pakcie Stabilności i Wzrostu – zapowiedziała von der Leyen.

Pakt ten wprowadzono po utworzeniu strefy euro – Komisja Europejska uzyskała wtedy uprawnienia do monitorowania polityk fiskalnych państw członkowskich i egzekwowania zasad zdrowych finansów publicznych. Zastosowanie klauzuli pozwoli krajom zwiększyć wydatki na obronę bez obawy o automatyczne uruchomienie procedury nadmiernego deficytu.

– Jeśli państwa członkowskie zwiększą wydatki na obronność średnio o 1,5 proc. PKB, w ciągu czterech lat może to wygenerować dodatkowe 650 miliardów euro – wyliczyła szefowa KE.

2. Pożyczki na inwestycje obronne

Von der Leyen zaproponowała także nowy instrument finansowy – pożyczki na inwestycje obronne warte 150 miliardów euro. Mają one służyć głównie wspólnym zamówieniom na sprzęt wojskowy, m.in. systemy obrony przeciwlotniczej, artylerię, rakiety, amunicję, drony oraz technologie cyberobrony.

– Dzięki temu państwa członkowskie będą mogły znacząco zwiększyć pomoc dla Ukrainy. Wspólne zamówienia obniżą koszty, zwiększą interoperacyjność i wzmocnią europejski przemysł obronny – wyjaśniła przewodnicząca KE.

3. Wykorzystanie unijnego budżetu

Von der Leyen podkreśliła, że UE może wykorzystać swój budżet na wsparcie inwestycji obronnych, zwłaszcza w perspektywie krótkoterminowej.

4. Mobilizacja kapitału prywatnego

W ramach planu ReArm Europe przewidziano także mobilizację kapitału prywatnego, m.in. przez Europejski Bank Inwestycyjny.

5. Dalsza współpraca z NATO

Von der Leyen zapowiedziała współpracę z partnerami w NATO, choć nie wspomniała bezpośrednio o Stanach Zjednoczonych.

USA wycofują wsparcie, UE chce je zwiększyć

Na konferencji prasowej nie przewidziano pytań od mediów – organizatorzy zapowiedzieli jedynie, że będzie to możliwe w późniejszym terminie.

Poranna konferencja von der Leyen odbyła się zaledwie kilka godzin po tym, jak Donald Trump wstrzymał całą pomoc wojskową USA dla Ukrainy. Decyzja ta obejmuje także sprzęt zatwierdzony jeszcze przez administrację poprzedniego prezydenta Joego Bidena. Amerykanie zablokują nawet transporty, które są już w drodze.

W czwartek na szczycie Rady Europejskiej unijna "27-ka" będzie debatować nad pomocą dla Ukrainy w cieniu decyzji Trumpa. Węgry i Słowacja, sprzeciwiające się większości w sprawie wsparcia Kijowa, mogą próbować zablokować konkluzje szczytu.

Plan von der Leyen wyznacza Unii Europejskiej pewną mapę drogową w kwestii bezpieczeństwa. Czy okaże się wystarczający? To wkrótce się okaże.

DF, thefad.pl / Źródło: dw.de

REDAKCJA POLECA

Udostępnij 0