Jakub Krupa
Podpisując przyjęty przez obie izby parlamentu projekt ustawy o wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, brytyjska królowa Elżbieta II przypieczętowała brexit. 31 stycznia Brytyjczycy pożegnają się z UE.
Akt monarchini miał charakter wyłącznie symboliczny po tym, jak Izba Lordów wycofała się wcześniej z planów wprowadzenia szeregu poprawek dotyczących m.in. zabezpieczenia przyszłych praw obywateli UE.
Formalne przyjęcie ustawy w tej sprawie to kolejny krok w stronę zakończenia ponad trzyipółletniego kryzysu politycznego wywołanego referendum z 2016 roku, w którym Brytyjczycy zagłosowali za opuszczeniem UE.
Wcześniej posłowie aż trzykrotnie odrzucali proponowaną treść porozumienia ze Wspólnotą, a wyborcy dwukrotnie – ostatnio w grudniu ub.r. – musieli iść do urn w celu oddania głosu w przedterminowych wyborów parlamentarnych.
Reagując w czwartek na decyzję parlamentu, premier Boris Johnson określił ten moment "przekroczeniem brexitowej linii mety". Jednocześnie wezwał do odsunięcia "animozji i podziałów" towarzyszących w ostatnich latach temu procesowi.
Jedyną pozostałą formalnością na drodze Wielkiej Brytanii do wyjścia ze Wspólnoty jest przyjęcie umowy przez Parlament Europejski. W czwartek wpływowa komisja PE ds. konstytucyjnych (AFCO) jednoznacznie zarekomendowała przyjęcie proponowanego tekstu stosunkiem głosów 23 za do ledwie trzech przeciw.
Today I signed the UK Withdrawal Agreement for the EU together with @vonderleyen
— Charles Michel (@eucopresident) January 24, 2020
Things will inevitably change but our friendship will remain. We start a new chapter as partners and allies.
Hâte d’écrire ensemble cette nouvelle page. pic.twitter.com/a7zmGeBwZS
Ostateczne głosowanie w tej sprawie jest zaplanowane na przyszłą środę, zaledwie dwa dni przed spodziewaną datą brexitu.
Już wcześniej Downing Street zapowiedziało, że na 31 stycznia zaplanowane jest okolicznościowe posiedzenie rządu. Na fasadzie kancelarii premiera wyświetlone zostanie odliczanie do jedenastej wieczorem czasu lokalnego, kiedy Wielka Brytania opuści UE.
„Jak najpełniejsze wykorzystanie wolności”
Johnson planuje także wygłoszenie specjalnego orędzia do narodu, w którym – jak wynika z nieoficjalnych informacji dziennika "Daily Mail" – zaapeluje o "jak najpełniejsze wykorzystanie wszystkich nowo uzyskanych wolności" po wyjściu ze Wspólnoty.
Choć Wielka Brytania formalnie przestanie być członkiem Unii Europejskiej z końcem stycznia br., to większość zmian będzie niezauważalna co najmniej do końca bieżącego roku, kiedy upłynie tzw. okres przejściowy.
Brytyjczycy stracą jednak od razu status członka UE i reprezentację polityczną w unijnych instytucjach, w tym Radzie Europejskiej i Parlamencie Europejskim, przed których siedzibami jeszcze tej samej nocy symbolicznie ściągnięte zostaną brytyjskie flagi.
W trakcie kolejnych jedenastu miesięcy Londyn i Bruksela planują wynegocjować nowe porozumienie handlowe, które pozwoliłoby na uregulowanie przyszłych relacji i uniknięcie poważnych zakłóceń dla handlu.
W przeszłości przygotowanie podobnych umów – np. z Kanadą – zajmowało jednak co najmniej kilka lat. Eksperci ostrzegają, że z racji bezprecedensowej presji czasowej jest wysoce prawdopodobne, że obie strony zdecydują się na jedynie ograniczoną w zakresie umowę, z czasem rozbudowując ją o dalsze obszary, które mogłyby wzbudzić istotne podziały i różnice interesów.
Według informacji Deutsche Welle, nowy mandat negocjacyjny UE zostanie opublikowany pod koniec lutego br. i w ten sposób nada ton przyszłym rozmowom.
Statusu osoby osiedlonej
Z perspektywy ponad 3,6 miliona obywateli UE mieszkających w Wielkiej Brytanii, w tym 900 tys. Polaków, szczególnie istotny będzie także proces uzyskania statusu osoby osiedlonej, który gwarantuje zachowanie obecnych praw po wyjściu kraju ze Wspólnoty.
Organizacje charytatywne alarmowały w ostatnich miesiącach, że Polacy zwlekają z rejestracją w nowym systemie, zajmując dopiero odległe 21. miejsce na 27 sklasyfikowanych narodów UE (ledwie 56 proc.).
Termin na składanie wniosków i uzyskanie nowego statusu imigracyjnego upłynie – w razie zaakceptowania umowy przez Parlament Europejski – dopiero z końcem czerwca 2021 roku, ale eksperci przestrzegają przed zwlekaniem do ostatniej chwili.
REDAKCJA POLECA
