Co staje się z nami po śmierci? Czy nasza świadomość po prostu gaśnie, czy może coś – na przykład dusza – opuszcza ciało? Dr Stuart Hameroff, znany anestezjolog z University of Arizona, twierdzi, że odpowiedź może kryć się w zaskakującym skoku aktywności mózgu, który pojawia się tuż po zatrzymaniu serca. W tym artykule zanurzymy się w światowe doniesienia o badaniach nad tym, co dzieje się w naszych głowach na granicy życia i śmierci. Czy znajdziemy dowody na istnienie duszy? Przekonajmy się!
Fot. Marek Piwnicki /Unsplash
Badania nad ostatnimi chwilami mózgu
W 2009 roku naukowcy rzekomo z George Washington University postanowili sprawdzić, co dzieje się z ludzką świadomością u kresu życia. Jednak brak jednoznacznych dowodów na istnienie takiego badania w tym czasie i miejscu. Dostępne badania na temat aktywności mózgu po śmierci są nowsze, jak przypadek z 2022 roku, gdzie zarejestrowano wzrost fal gamma u pacjenta tuż przed i po śmierci.
Mimo to, niektóre badania wykazały, że mózg może przejawiać aktywność nawet po zatrzymaniu serca. EEG najpierw pokazywało tzw. płaską linię – brak aktywności elektrycznej. Ale chwilę później odnotowano gwałtowny wzrost energii. Trwał od trzydziestu sekund do dwudziestu minut, w zależności od przypadku.
Dr Stuart Hameroff opowiedział o tym na kanale YouTube Project Unity. "Najpierw wszystko zanikło, a potem – bum – pojawiła się eksplozja aktywności" – mówił. U jednego z pacjentów, po zatrzymaniu serca, mózg wykazał specyficzną formę tej aktywności, zwaną synchronią gamma. Trwała od trzydziestu do dziewięćdziesięciu sekund, zanim ustała.
Co to jest synchronia gamma?
Synchronia gamma to fala energii w mózgu, która pojawia się, gdy myślimy, czujemy lub odbieramy świat. To znak świadomości. Skoro taka fala pojawia się po zatrzymaniu serca, rodzi się pytanie: czy w tych ostatnich chwilach wciąż jesteśmy przytomni, a może to dusza żegna się z ciałem?
Teoria Dr. Hameroffa: Świadomość jak energia
Dr Hameroff od lat rozwija niezwykłą teorię razem z fizykiem Sir Rogerem Penrose’em. Twierdzą, że świadomość nie rodzi się tylko z impulsów między neuronami. Jej źródłem są procesy kwantowe w mikrostrukturach mózgu, zwanych mikrotubulami. W dokumencie Through the Wormhole na Science Channel wyjaśnił to tak: gdy serce się zatrzymuje, krew przestaje płynąć, mikrotubule tracą swój stan kwantowy, ale energia w nich nie znika. Rozchodzi się po wszechświecie jak fale na wodzie.
Jeśli pacjent wraca do życia, ta energia może wrócić do mózgu. Wtedy ktoś mówi, że widział światło albo unosił się nad ciałem. A jeśli umiera, może ta energia żyje dalej jak dusza – sugeruje Hameroff.
Historie z pogranicza śmierci
Osoby, które przeżyły zatrzymanie akcji serca, często opowiadają o tunelu światła, uczuciu spokoju czy widoku siebie z góry. Czy to echo tej energii, o której mówi Hameroff? On sam uważa, że synchronia gamma może być kluczem do takich doświadczeń.
A może to tylko brak tlenu?
Naukowcy zajmujący się tym zjawiskiem mieli inne pomysły na wyjaśnienie tych obserwacji. Według nich czujniki EEG mogły złapać zakłócenia elektryczne, ale aktywność widziano na dwóch różnych urządzeniach, co raczej wykluczało tę możliwość. Inną teorią był brak tlenu, który prowadzi do utraty kontroli nad potencjałem elektrycznym neuronów. Może to powodować nagły wybuch energii, przypominający fajerwerki w mózgu. Naukowcy twierdzą, że to może tłumaczyć, dlaczego osoby po reanimacji pamiętają wyraźne obrazy i emocje.
Nauka kontra tajemnica duszy
Większość naukowców sceptycznie podchodzi do pomysłów Hameroffa. Uważają, że świadomość to efekt pracy sieci neuronów i nic więcej. Hameroff kontruje, że natura już pokazała, iż kwanty działają w żywych organizmach. Krytycy twierdzą jednak, że brak dowodów na to, by procesy kwantowe mogły przechowywać czy kontynuować świadomość po śmierci. Badania nad aktywnością mózgu po śmierci są wciąż na wczesnym etapie, a wiele kwestii pozostaje niewyjaśnionych.
DF, thefad.pl / George Washington University, Project Unity, wywiad z Dr. Stuartem Hameroffem, Through the Wormhole, Science Channel, Hameroff, S., Penrose, R., "Consciousness in the Universe, Tegmark, M., "Why the brain is probably not a quantum computer"
