Dzisiaj we wczesnych godzinach porannych, w swoim domu w Cambridge (Wielka Brytania) zmarł w wieku 76 lat, światowej sławy astrofizyk - Stephen Hawking. Jak poinformowała rodzina - słynny naukowiec, zmagający się od ponad 55 lat z ciężką chorobą, odszedł w spokoju w otoczeniu najbliższych.
Brytyjczyk znany był ze swojej pracy z czarnymi dziurami i względności. Napisał kilka popularnych książek naukowych, w tym "Krótką historię czasu".
"Podczas gdy jest życie, jest nadzieja"
Od 21 roku życia Hawking cierpiał na stwardnienie zanikowe boczne, którego postęp spowodował paraliż większości ciała. Lekarze po zdiagnozowaniu choroby, dawali mu zaledwie kilka lat życia - mylili się, był jednym z najbardziej znanym fizykiem teoretycznym na świecie, sformułował wiele przełomowych koncepcji i hipotez naukowych dotyczących zwłaszcza astrofizyki.
W ciągu trwającej ponad 40 lat kariery zajmował się głównie czarnymi dziurami i grawitacją kwantową. Opracował wspólnie z Rogerem Penrose’em twierdzenia odnoszące się do istnienia osobliwości w ramach ogólnej teorii względności oraz teoretyczny dowód na to, że czarne dziury powinny emitować promieniowanie, znane dziś jako promieniowanie Hawkinga.
Remembering Stephen Hawking, a renowned physicist and ambassador of science. His theories unlocked a universe of possibilities that we & the world are exploring. May you keep flying like superman in microgravity, as you said to astronauts on @Space_Station in 2014 pic.twitter.com/FeR4fd2zZ5
— NASA (@NASA) March 14, 2018
Odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego oraz Order of the Companions of Honour. Członek Royal Society oraz Royal Society for the encouragement of Arts, Manufactures & Commerce. Był członkiem honorowym Royal Society of Arts, dożywotnim członkiem Papieskiej Akademii Nauk. W 2009 został odznaczony Medalem Wolności, najwyższym odznaczeniem cywilnym USA.
Jego publiczne wystąpienia i książki popularnonaukowe, w których omawiał współczesną kosmologię i własne odkrycia, uczyniły z niego akademicką sławę. "Krótka historia czasu" znajdowała się na liście bestsellerów British Sunday Times przez rekordowy okres 237 tygodni.
Najbardziej znaczące wypowiedzi Stephena Hawkinga:
O czarnych dziurach: "Einstein mylił się, kiedy powiedział:" Bóg nie gra w kości ", sugeruje, że Bóg nie gra w kości, ale czasami myli nas, rzucając nimi tam, gdzie ich nie widać. "- Natura przestrzeni i czasu, opublikowana w 1996 roku
Chciał studiować matematykę, jednak zgodnie z wolą ojca, który chciał, by syn studiował medycynę, wstąpił na Uniwersytet w Oksfordzie, gdzie w tym czasie matematyka nie była wykładana jako oddzielny kierunek. Studiował więc nauki przyrodnicze, specjalizując się w fizyce. Interesował się wtedy głównie termodynamiką, teorią względności i mechaniką kwantową. Jego nauczyciel fizyki, Robert Berman, powiedział później:
- Jedyne czego potrzebował to przekonanie, że można to zrobić i robił to, nie oglądając się, jak robią to inni. […] Nie miał zbyt wielu książek i nie robił notatek. W oczywisty sposób jego umysł różnił się od jemu współczesnych
"Zacząłem myśleć o czarnych dziurach, kiedy kładłem się do łóżka. Moje inwalidztwo sprawia, że jest to bardzo powolny proces, więc miałem wiele czasu" - Tim Radford, How God propelled Stephen Hawking into the bestsellers list, „Guardian”, 31 lipca 2009.
Razem z Brandonem Carterem, Wernerem Israelem i D. Robinsonem, wyprowadził matematyczny dowód twierdzenia Johna Wheelera mówiącego iż każda czarna dziura jest w pełni opisana przez trzy właściwości: masy, momentu pędu i ładunku elektrycznego.
O tym, dlaczego wszechświat istnieje: "Jeśli znajdziemy odpowiedź na to, będzie to ostateczny triumf ludzkiego rozumu - bo wówczas poznalibyśmy umysł Boga" - Krótka historia czasu, opublikowana 1988
O przyszłości świata:"Nie wierzę, że ludzkość przetrwa następne tysiąc lat, jeśli nie udamy się w kosmos. Zbyt wiele zagraża życiu na jednej planecie" - „Daily Telegraph”, 28 października 2001
W 2006 razem z Thomasem Hertogiem z CERN Hawking zaproponował teorię „top-down cosmology”, która mówi iż Wszechświat nie miał jakiegoś określonego, wyjątkowego stanu początkowego, więc teoria, która miałaby wyprowadzić obecny stan Wszechświata z jakiegoś początku, nie jest potrzebna.
W napisanej wspólnie z Leonardem Mlodinowem "Jeszcze krótszej historii czasu" (2005) stwierdził, że nowe odkrycia w fizyce pokazują, że stwórca „nie jest potrzebny”.
Podczas wywiadu z Charlie Rosem w 2008 na pytanie o kwestie religijne odpowiedział, że prawa fizyki muszą obowiązywać bez wyjątku, bo inaczej nie byłyby prawami, co nie zostawia zbyt wiele miejsca na cuda lub Boga.
O Bogu: "Nie trzeba przywoływać Boga, aby zapalił niebieską kartkę dotykową i sprawił, że wszechświat się rozwija" - The Grand Design, opublikowany 2010
Diagnoza wskazująca na stwardnienie zanikowe boczne (ALS) pojawiła się, kiedy miał 21 lat. Było to tuż przed ślubem i lekarze mówili, że zostało mu 2 do 3 lat życia. Hawking wspominał później, że ta diagnoza pozbawiła go motywacji do zajęcia się doktoratem, zareagował depresją i piciem alkoholu.
O komercyjnym sukcesie: "Chcę, by moje książki były sprzedawane na lotniskowych stolikach" - wywiad w The New York Times, grudzień 2004
Hawking stopniowo tracił władzę nad kończynami i głosem i do końca życia był prawie kompletnie sparaliżowany.
Od 1974 nie był w stanie samodzielnie wstać z łóżka. Mowa stała się tak niewyraźna, że zrozumieć mogli go tylko ludzie, którzy go dobrze znali. Choroba sprawiła, że był prawie całkowicie sparaliżowany, poruszał się na wózku inwalidzkim, a ze światem zewnętrznym porozumiewał się przy pomocy syntezatora mowy, do którego wprowadzał wypowiedzi przez wirtualną klawiaturę.
Bardzo długo używał nieprodukowanego już DECtalk DTC01 mającego amerykański akcent. Zapytany, dlaczego wciąż go używa, odparł, iż nie słyszał lepiej brzmiącego głosu i identyfikuje się z nim.
Od 2009 używał NeoSpeech VoiceText. W publicznych wystąpieniach pojawiał się, mówiąc płynnie, ale w rzeczywistości był to żmudny i czasochłonny proces. Używa systemu autouzupełniania, wymagającego tylko pierwszych liter, ale ponieważ mógł używać tylko policzka do wprowadzania danych, skompletowanie całego zdania wymagało czasu. Jego wykłady i publiczne wypowiedzi były uprzednio przygotowane, ale rozmowa z nim ujawniała złożoność i trudność, jakiej wymaga porozumiewanie się. Podczas konferencji TED każda odpowiedź zabierała mu kilka minut.
O odkryciach naukowych: "Odkrycie naukowe nie jest może lepsze od seksu, ale satysfakcja trwa dłużej" - BBC News, 16 stycznia 2002
Sława: "Słabością mojej celebryty jest to, że nigdzie nie mogę wyjść nie będąc rozpoznawalnym. Nie wystarczą mi ciemne okulary przeciwsłoneczne i peruka. - Wózek inwalidzki mnie zdradza"- wywiad z izraelską telewizją, grudzień 2006
O niedoskonałym świecie: "Bez niedoskonałości ty lub ja byśmy nie istnieli" - On Into The Universe With Stephen Hawking, The Discovery Channel, 2010
Przebieg choroby u Hawkinga był nietypowy, cierpiał na wyjątkowo przewlekłą formę ALS. Przeżycie 10 lat jest ewenementem, a Hawking chorował ponad pięćdziesiąt lat. Twierdził, że mimo choroby był szczęśliwy. Jej powolny postęp umożliwił mu dokonanie znaczących odkryć i nie uniemożliwił mu posiadania, jak to mówi, „bardzo atrakcyjnej rodziny”.
Po zdiagnozowaniu stwardnienia rozsianego: "Moje oczekiwania zostały zredukowane do zera, gdy miałem 21 lat. Wszystko od tego czasu było bonusem" - wywiad w The New York Times, grudzień 2004
Jak wyjaśnił, to choroba sprawiła, że całkowicie poświęcił się nauce: - Nie wykładałem ani nie uczyłem studentów, nie musiałem także brać udziału w nudnych i marnujących czas komisjach. Mogłem w całości poświęcić się nauce" - mówił.
O śmierci: "Żyję z perspektywą przedwczesnej śmierci od 49 lat. Nie boję się śmierci, ale jednocześnie mi się do niej nie spieszy. Mam jeszcze tak wiele do zrobienia. Uważam, że mózg tak samo jak komputer - kiedy jakiś jego element przestanie działać, po prostu umiera. Nie ma życia po śmierci, nie ma nieba. To jest bajka dla ludzi którzy boją się ciemności." - Wywiad dla The Guardian, maj 2011
Kiedy zapytano jego żonę Jane, dlaczego zdecydowała się poślubić człowieka mającego przed sobą jedynie trzy lata życia, odparła – „były to czasy w cieniu broni atomowej, więc i tak wszyscy mieli raczej niewielką oczekiwaną długość życia”.
O eutanazji: "Ofiara powinna mieć prawo do zakończenia swojego życia - jeśli tego chce. Uważam jednak że to wielki błąd. Chociaż może się wydawać, że życie jest złe, zawsze jest coś, co można zrobić i osiągnąć sukces - zawsze jest nadzieja "- People's Daily Online ", czerwiec 2006
O możliwości kontaktu między ludźmi a kosmitami: "Jeśli kosmici odwiedzą nas kiedykolwiek, myślę, że skutki mogą być podobne, jak w przypadku odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba. Jak wiadomo, wydarzenie to okazało się niezbyt pomyślne dla rdzennych mieszkańców tego kontynentu. Wystarczy nam zresztą przyjrzeć się samym sobie, aby dojść do wniosku, że inteligentne życie może w swym rozwoju przybrać postać, z jaką wolelibyśmy się raczej nie spotkać.
Hawking znany był z publicznych wystąpień i pojawił się jako postać lub osobiście w wielu widowiskach telewizyjnych.
Brytyjski zespół Pink Floyd na wydanej w 1994 roku płycie The Division Bell, wykorzystał głos Stephena Hawkingsa w utworze Keep Talking. Utwór ten opowiada o problemach komunikacji między ludźmi.
Pomimo zaawansowanej niepełnosprawności Hawking był bardzo aktywny w fizyce, a także w życiu publicznym.
Znany był z poczucia humoru. Zapytany o swój iloraz inteligencji odparł, iż nie ma pojęcia, a ludzie, którzy przywiązują do tego wagę, są zakompleksieni
Był autorem łatwych do zrozumienia metafor przybliżających skomplikowane kwestie. W październiku 2005 zapytany w brytyjskim talk-show „Richard & Judy” dlaczego według niego pytanie o to, co było przed Wielkim Wybuchem, jest bez sensu, porównał to do pytania „co jest na północ od bieguna północnego?”.
Stephen Hawking był prawdziwą gwiazdą nauki, tak jak kiedyś Albert Einstein.
"Stałem się prawdopodobnie najbardziej znanym naukowcem na świecie. Częściowo dlatego, że naukowcy, oprócz Einsteina, nie są znani jak gwiazdy rocka, a częściowo dlatego, że pasowałem do stereotypu niepełnosprawnego geniusza" - pisał.
(af) thefad.pl
