Szykują się zmiany w ustawie o odpowiedzialności karnej podmiotów zbiorowych, która zwiększa kary finansowe, które będą mogły wynosić od 30 tys. zł do 30 mln zł. Dowiedz się więcej.
Podmiotami zbiorowymi w rozumieniu projektowanego aktu są m.in.: osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną, podmioty w stanie likwidacji oraz przedsiębiorcy niebędący osobami fizycznymi, z wyłączeniem Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego. Zakres podmiotowy projektu ustawy o odpowiedzialności karnej podmiotów zbiorowych pozostanie de facto bez zmian.
Nowa ustawa
Projekt ustawy zawiera dwie następujące zasady odpowiedzialności podmiotu zbiorowego – odpowiedzialność za czyny własne tego podmiotu oraz odpowiedzialność za czyny popełnione przez pracowników lub inne osoby realizujące zadania na rzecz tego podmiotu w ramach powierzonych im kompetencji.
Z projektowanej ustawy bowiem wynika, że warunkiem przypisania odpowiedzialności za czyny osób trzecich jest, aby do wyczerpania znamion czynu zabronionego doszło w następstwie winy w wyborze, winy w nadzorze oraz w wyniku tzw. winy organizacyjnej podmiotu.
Uwaga na kary
Projekt zawiera dwa rodzaje kar – karę pieniężną oraz rozwiązanie podmiotu zbiorowego. Karę pieniężną orzekać się będzie w wysokości od 30 tys. zł do 30 mln zł, lecz w uzasadnionych przypadkach sąd będzie mógł orzec dwukrotność maksymalnego wymiaru kary, czyli 60 mln złotych. Sankcja pieniężna została zatem znacznie zaostrzona względem poprzedniej ustawy, gdzie maksymalny limit stanowił 5 mln zł, a minimalny wymiar kary 1 tys. zł. Kara pieniężna nie jest ograniczona ze względu na charakter odpowiedzialności.
W przypadku drugiego rodzaju kary, tj. rozwiązania podmiotu zbiorowego, sąd może orzec karę rozwiązania podmiotu zbiorowego, jeśli podmiot zbiorowy ponoszący odpowiedzialność za czyny własne w całości lub w znacznej części służył popełnieniu czynu zabronionego zagrożonego karą pozbawienia wolności nie niższą niż 5 lat, a jego dalsze funkcjonowanie zagraża bezpieczeństwu obrotu gospodarczego, lub gdy uprzednio orzeczono wobec niego karę pieniężną, a orzeczenie innej kary nie jest wystarczające dla osiągnięcia jej celów. Co więcej, sąd orzekać ma równocześnie o przeniesieniu własności składników lub praw majątkowych podmiotu zbiorowego na rzecz Skarbu Państwa, chyba że podlegają one zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi.
Opinia eksperta
Ustawodawca wprawdzie słusznie zauważył nieefektywność obecnie panujących norm odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, to jednak projektowana ustawa może budzić uzasadnione obawy przedsiębiorców. Wynika to przede wszystkim z faktu, że otwarty został katalog przestępstw, za które można przypisać odpowiedzialność podmiotowi zbiorowemu.
Sprawdź też:
Źródło: rządowy projekt ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary – skierowany do konsultacji.
Krzysztof Gołąbek
konsultant podatkowy w Accreo
